Uzależnienia klasa 7

INNE UZALEŻNIENIA

UZALEŻNIENIA

WSTĘP

1

Napoje energetyzujące

Jak działa uzależnienie?

Współczesne uzależnienia

1.A

1.B

6.D

CO TO JEST UZALEŻNIENIE?

2

Inne substancje uzależniające

Uzywki

Uzależnienie- definicja

2.A

Uzależnienie to nieodparta potrzeba, czy też konieczność, wykonywania określonej czynności, zażywania konkretnych środków i substancji.

2.B

Używki to substancje niebędące niezbędne do życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu, a które są często spożywane. Wpływają na człowieka w określony sposób, zwykle pobudzająco lub uspokajająco. Używki mogą być bardzo szkodliwe. Są wśród nich zarówno substancje powszechnie stosowane i akceptowane, jak kofeina zawarta w kawie czy teina – składnik herbaty oraz substancje szkodliwe, jak nikotyna oraz alkohol, napoje energetyzujące.

2.C

Substancje trwale wpływające na zdrowie: dopalacze, leki stosowane niezgodnie z zaleceniami, narkotyki.

NIKOTYNIZM

Niktotynizm - uzależnienie polegające na częstym paleniu tytoniu.

3

E-papierosy są mniej szkodliwe od papierosów tradycyjnych. Nie można jednak uznać je za „zdrowe” – zawierają nikotynę i mogą przyczynić się do uzależnienia. Palenie e-papierosów ma negatywny wpływ na układ oddechowy oraz rozwój mózgu; brak badań na temat długotrwałego palenia i jego wpływu np. na rozwój chorób nowotworowych. Negatywny wpływ e-papierosów jest szczególnie widoczny u najmłodszych palaczy (poniżej 20 roku życia).

Wpływ nikotyny na narządy

Co zawiera papieros?

Bierne palenie

3.A

Bierne palenie, czyli wdychanie dymu tytoniowego z papierosa palonego przez inną osobę w tym samym pomieszczeniu, jest szczególnie niebezpieczne dla zdrowia. Wdychany w ten sposób dym zawiera od 5 do 15 razy więcej tlenku węgla i od 2 do 20 razy więcej nikotyny niż dym pochodzący bezpośrednio z palącego się papierosa. U biernych palaczy w związku z tym także występuje podwyższone ryzyko wystąpienia raka płuc i chorób serca. Dym tytoniowy zawiera również wiele substancji wywołujących objawy alergii: łzawienie oczu, podrażnienie błony śluzowej nosa i kaszel. Przebywanie osób niepalących w pomieszczeniach wypełnionych dymem tytoniowym osłabia ich zdolność do pracy, demobilizuje i pogarsza samopoczucie.

3.B

3.C

ALKOHOLIZM

Alkoholizm- choroba alkoholowa wywołana nadużywaniem alkoholu; polega na niemożności rezygnacji z jego spożywania.

4

Metanol ma wiele właściwości wspólnych z etanolem. Należą do nich: barwa, zapach, smak czy rozpuszczalność w wodzie. Dlatego alkohole te bywają mylone. Wskutek omyłkowego wypicia metanolu dochodzi do ciężkiego zatrucia. Najszybciej uszkodzone zostają nerw wzrokowy, siatkówka i rogówka, co skutkuje nieodwracalną utratą wzroku.Nie istnieje żaden domowy sposób na odróżnienie metanolu od etanolu. Alkohole wyglądają, pachną i smakują dokładnie tak samo oraz palą się takim samym płomieniem.

Wpływ alkoholu na narządy

Skutki działania alkoholu

Alkohol

4.A

Alkohol (etanol)jest jedną z najbardziej popularnych używek o działaniu odurzającym. Towarzyszy człowiekowi od niepamiętnych czasów. Alkohol spożywany podczas rodzinnych i oficjalnych uroczystości pełni szczególną rolę w życiu wielu ludzi. Jednak spożywany w nadmiarze wpływa istotnie na ich zachowania i stan zdrowia. Nie wymaga trawienia – jest bezpośrednio wchłaniany z przewodu pokarmowego do krwi. Stąd szybko dociera do wszystkich narządów.

4.B

4.C

NARKOMANIA

NARKOMANIA potoczna nazwa uzależnienia od substancji chemicznych wpływających na pracę mózgu.

5

Działanie narkotyków

Narkotyki

Dopalacze

5.A

Narkotyki zawarte są także w tzw. dopalaczach. Są to środki uzależniające, które zawierają substancje psychoaktywne, czyli zmieniające funkcjonowanie układu nerwowego. Po ich zażyciu zmienia się nastrój i zachowanie człowieka. Mogą powodować uczucie niepokoju, bóle głowy, dezorientację, silne halucynacje i urojenia, a nawet ataki szału.

5.B

Narkotyki są niebezpiecznymi środkami uzależniającymi. Zażywane regularnie prowadzą do silnego uzależnienia fizjologicznego i psychicznego nazywanego narkomanią. Środkami o działaniu narkotycznym są różne substancje pochodzenia roślinnego oraz otrzymywane syntetycznie.

5.C

Narkotyki wyniszczają wątrobę i nerki, degenerują tkankę mózgową, a tym samym zaburzają pracę mózgu, ograniczają sprawność myślenia i zapamiętywania oraz wywołują negatywne zmiany w zachowaniu. W zależności od rodzaju substancji, narkotyki mogą powodować nienaturalny stan pobudzenia, omamy i halucynacje lub obniżać aktywność organizmu. Przedawkowanie narkotyku może prowadzić do śmierci. Ponadto, częste wśród narkomanów używanie tych samych igieł i strzykawek do aplikacji substancji odurzających sprzyja przenoszeniu wirusa HIV oraz wirusów wywołujących zapalenie wątroby typu B i C

PROFILAKTYKAUZALEŻNIEŃ

6

Telefon, Internet

Uzależnienie od Internetu objawia się potrzebą stałego korzystania z jego zasobów i bycia w sieci (online). Internet wykorzystuje się na przykład do poszukiwania wirtualnych przyjaciół, znajomych, korzystania ze wsparcia w postaci lajków, a zawarte w ten sposób znajomości stają się ważniejsze niż znajomości realne. Część osób nałogowo gra w Internecie, inne stale przeglądają i komentują wiadomości. Aktywność w Internecie często powoduje niemożność oderwania się od komputera i prowadzi do utraty kontaktu z rzeczywistością i ograniczenia relacji społecznych. Uzależnienie od telefonu komórkowego polega na nieustannej korespondencji za pomocą SMS‑ów i prowadzeniu długich rozmów, a także na korzystaniu z gier, w które są wyposażone aparaty telefoniczne. Osoby uzależnione, jeśli nie mają przy sobie telefonu, czują niepokój i podenerwowanie.

Leki I ich suplementy

Do psychicznych skutków nadużywania leków zaliczamy m.in.

• nieodpartą potrzebę odczuwania efektów działania leku,
• zwiększoną tolerancję na lek i konieczność przyjmowania coraz większych dawek,
• potrzebę zdobycia leku bez względu na okoliczności i koszty.

• bezsenność,
• zaburzenia ciśnienia krwi,
• zaburzenia czynności serca,
• trudności w oddychaniu,
• biegunka
• wymioty,
• bóle mięśni,
• nadmierna potliwość,
• zaburzenia pamięci,
• osłabienie koncentracji uwagi.

Kofeina

6.A

Kofeina jest substancją chemiczną występującą w liściach, ziarnach i owocach wielu gatunków roślin. Zawarta w wielu produktach spożywczych uważana jest za bezpieczną używkę. Niewielkie ilości kofeiny występujące w kawie i herbacie (teina) działają pobudzająco. Usuwają zmęczenie, poprawiają pamięć krótkotrwałą i koncentrację uwagi, polepszają nastrój. Jednak przekroczenie dziennej dawki kofeiny, czyli ok. 300 mg dla dorosłych, może prowadzić do pogorszenia nastroju, stanów lękowych, kołatania serca.

6.B

Tempo współczesnego życia, stres i przemęczenie skłaniają wiele osób do zażywania środków, które mogą przynieść ulgę – złagodzić ból, uspokoić lub pobudzić do działania. Łatwy dostęp do leków i suplementów diety oraz swojego rodzaju moda na ich zażywanie sprawia, że zamiast rozwiązywać swoje problemy zdrowotne czy życiowe, sięgamy po tabletki, np. przeciwbólowe. Szczególnie popularne są leki uspokajające i nasenne, środki dopingujące i przeciwbólowe. Chętnie spożywane są również syntetyczne witaminy i suplementy diety oraz środki przeczyszczające czy produkty reklamowane jako te, które ułatwiają odchudzanie. Nierozsądne zażywanie leków bez konsultacji z lekarzem może prowadzić do takich komplikacji zdrowotnych, jak uszkodzenie żołądka, nerek i wątroby. Ceną za taką lekkomyślność może być również lekomania.

6.C

wARTO WIEDZIEĆ!

Rozwój cywilizacyjny, zmiana stylu życia, różne mody oraz presja społeczna powodują pojawianie się coraz to nowych potrzeb. Podążanie za każdą z nich może prowadzić do uzależnienia. Uzależnienie od solarium nazywane tanoreksją to niepohamowana chęć posiadania opalonej skóry, która może doprowadzić do poparzeń, a nierzadko do nowotworów skóry. Niektórzy młodzi mężczyźni cierpią na bigoreksję, która polega na obsesyjnym, codziennym pomiarze wielkości mięśni i nadużywaniu sterydów jako środków prowadzących do zwiększenia ich obwodu. Zakupoholizm to uzależnienie, które dotyka najczęściej osoby, które przez nabywanie coraz to nowych przedmiotów poprawiają sobie nastrój i demonstrują swój status społeczny. Pracoholizm to stan uzależnienia od wykonywanej pracy, który może prowadzić do zerwania więzi z przyjaciółmi, rodziną i powstania chorób wynikających z przemęczenia.

7

7.B

7.A

Osoba uzależniona to ktoś, u kogo potrzeba zażycia używki, czy wykonania jakiejś czynności jest bardzo silna, silniejsza niż konsekwencje takich działań. Osoby uzależnione zwykle nie są w stanie same zerwać z nałogiem ze względu na dotkliwe, a nawet niebezpieczne dla zdrowia objawy odstawienia, czyli abstynencji. Wymagają one nie tylko pomocy medycznej, ale przede wszystkim wsparcia psychologicznego. Leczenie nałogów jest trudne ze względu na nawroty spowodowane zmianami w mózgu wynikającymi z brania używek. Dlatego najlepiej nigdy nie rozpoczynać eksperymentowania ze środkami uzależniającymi i konsekwentnie odmawiać ich zażycia.