Lechoń

Kolory świata w wierszu Jana Lechonia

Dzisiaj m.in.

potrenujecie rozpoznawanie środków poetyckich.

spróbujecie zinterpretować utwór poetycki, odpowiadając na pytania,

poznacie wiersz Jana Lechonia "Czerwone wino",

Klikajcie na wszystkie piórka, a znajdziecie odpowiedzi!

(właściwie Leszek Serafinowicz, 1899–1956) był poetą, prozaikiem, krytykiem literackim i teatralnym. Uznano go za cudowne dziecko, gdy w wieku trzynastu lat wydał swój pierwszy zbiór wierszy. Napisał też dramat, który wystawiono na scenie, zanim Lechoń zdał maturę. Po wybuchu II wojny światowej przebywał na emigracji, najpierw w Brazylii, potem w Stanach Zjednoczonych. Długie lata borykał się z depresją, zginął śmiercią samobójczą.

Jan

Lechoń

Przeczytaj i posłuchaj

Jan LechońCzerwone wino

Bar­dzo wcze­śnie jest je­sień. Co­raz wcze­śniej słoń­ce Za je­zio­ro z oło­wiu w drżą­ce spa­da trzci­ny. Dzień jest po to, by sen­nie pły­nę­ły go­dzi­ny, A wie­czór, by oglą­dać gwiaz­dy spa­da­ja­ce.

Jaka pora roku została przywołana w wierszu Jana Lechonia?

Re­no­ir chy­ba w sa­dzie po­ma­lo­wał śli­wy, Tak ich skór­ka zie­lo­na, a brze­giem li­lio­wa, I wszyst­ko tu coś zna­czy, tyl­ko brak nam sło­wa. Ach! jak tu od­po­wie­dziec: czy je­stem szczę­śli­wy?

Jak nu­rek scho­dzi w mro­ki ta­jem­ni­czych głę­bin, Gdzie się prze­pych ko­ra­lu bo­ga­to roz­pi­na, Tak ja wy­pi­jam wzro­kiem czer­wo­ność ja­rzę­bin, Lub pró­bu­ję war­ga­mi czer­wo­ne­go wina.

Jesień w kulturze i sztuce

Jesień często pojawia się w poezji, np. w wierszu "Wspomnienie" Juliana Tuwima.

Antonio Vivaldi "Cztery pory roku" (kliknij na słuchawki, aby posłuchać)

Pamiętacie obraz Arcimbolda pt. "Jesień"?

Odpowiedz ustnie na pytania

Co może symbolizować jesień?

Jaki typ liryki reprezentuje?

Cofnij się do poprzedniego slajdu i powiedz, jak jest zbudowany wiersz?

Wymień składniki jesiennego krajobrazu, ukazanego w wierszu.

Jaki to środek poetycki?

Jak nu­rek scho­dzi w mro­ki ta­jem­ni­czych głę­bin [...] /Tak ja wypijam wzrokiem [...]

Jak tu odpowiedzieć: czy jestem szczęśliwy?

Wypijam wzrokiem czerwoność jarzębin lub próbuję wargami czerwonego wina [...]

Za jezioro z ołowiu w drżące spada trzciny

skórka zielona, czerwonego wina

Notatka do zeszytu

Wiersz Jana Lechonia pt. "Czerwone wino" to przykład liryki bezpośredniej. Poeta przedstawia krajobraz jesienny. Ta pora roku może symbolizować schyłek życia, ale także harmonię i równowagę, do czego nawiązuje regularna budowa wiersza. Poeta ukazuje świat w sposób obrazowy, plastyczny dzięki użytym środkom stylistycznym, np. epitetom, metaforom i porównaniom. Możemy stwierdzić, że maluje słowem.

Dziękuję za uwagę