CESARZ

PAWEŁ DOMZALSKI

RYSZARD KAPUŚCIŃSKI

"CESARZ"

STUDIUM AUTORYTARYZMU

START

RYSZARD KAPUŚCIŃSKI

Ryszard Kapuściński to dziennikarz, reporter, pisarz, poeta i myśliciel, nazywany „asem” lub „cesarzem polskiego reportażu”. Urodził się w 1932 roku w małym prowincjonalnym Pińsku na Polesiu. Z wykształcenia był historykiem. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Jeszcze w czasie studiów zaczął pracę jako dziennikarz w „Sztandarze Młodych”, gdzie rozpoczęła się jego przygoda z reportażem. Jako wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej odbył wiele podróży do Azji, Afryki, Ameryki Łacińskiej czy Związku Radzieckiego, w sumie odwiedził ponad sto krajów. Rezultatem jego wypraw są liczne książki, które cieszą się ogromną popularnością w kraju i za granicą. Zostały przetłumaczone niemal na wszystkie języki europejskie, a także na japoński, perski, hebrajski i turecki. Do jego najważniejszych utworów należą m.in.: Cesarz, Imperium, Heban, Szachinszach, Wojna futbolowa. Zmarł 23 stycznia 2007 roku.

Autor: EAST NEWS

NOTA BIOGRAFICZNA

Życie Kapuścińskiego na zdjęciach

"Ryszard Kapuściński. Fotobiografia" to książka unikatowa. Maciej Sadowski zwraca Kapuścińskiego światu: śmiejącego się, zmęczonego, młodego, dojrzałego. KLIKNIJ NA ZDJĘCIE

FILM O KAPUŚCIŃSKIM

JESZCZE DZIEŃ ŻYCIA

„Jeszcze dzień życia” to niekonwencjonalne połączenie animacji z dokumentem. Film jest oparty na życiorysie legendy polskiego i światowego reportażu - Ryszarda Kapuścińskiego. Produkcja poświęcona jest wojnie domowej w Angoli, która wydarzyła się w 1975 roku. Dzieło pokazuje przemianę Kapuścińskiego nie tylko jako pisarza, ale i człowieka. Wydarzenia z frontu dają reporterowi do zrozumienia, że opisanie tego co się dzieje, będzie wymagać od niego o wiele więcej niż tylko bycia obserwatorem. Głosu wybitnemu reportażyście użyczył Marcin Dorociński. „Jeszcze dzień życia” jest efektem niezwykle skomplikowanej koprodukcji, w którą zaangażowało się wielu twórców i artystów zza granicy, a praca nad nim zajęła 8 lat.

Od 1930 roku Etiopią rządzi „Zwycięski Lew Plemienia Judy, Wybraniec Boży”. Hajle Sellasje I jest władcą oświeconym. Mówi się, że otacza go boska cześć. Wprowadza pierwszą w historii Etiopii konstytucję, przekształcając kraj w monarchię konstytucyjną. Znosi niewolnictwo. Jako entuzjasta postępu technicznego modernizuje państwo. Reformie poddana jest armia, rozwija się szkolnictwo, w 1962 roku powstaje w Addis Abebie, stolicy Etiopii, pierwszy w kraju uniwersytet. Społeczność międzynarodowa z przychylnością patrzy na dokonujące się zmiany, chętnie współpracuje. Z pozoru wszystko wydaje się w porządku. Zaczyna jednak rosnąć niezadowolenie, wybuchają powstania, buntują się studenci i armia. Śmierć głodowa tysięcy ludzi w wyniku suszy w 1972 roku to początek końca cesarza. Kiedy Ryszard Kapuściński przyjeżdża do Etiopii opisać te wydarzenia, jest dwa lata po przewrocie, który odsunął od władzy Hajle Sellasjego.

Mechanizmy sprawowania władzy w „Cesarzu” Ryszarda Kapuścińskiego

Cele: Przeanalizujesz mechanizmy sprawowania władzy na podstawie książki Ryszarda Kapuścińskiego Cesarz. Wyjaśnisz, na czym polega uniwersalność opisanych mechanizmów. Zastanowisz się, jakie mogą być wewnętrzne zagrożenia dla demokracji.

Boję się świata bez wartości, bez wrażliwości, bez myślenia. Świata, w którym wszystko jest możliwe. Ponieważ wówczas najbardziej możliwe jest zło

Ryszard Kapuściński, Lapidaria, Warszawa 2002, s. 323

Etiopia jako parawan?

Kapuściński wzbudza w czytelniku refleksje nad ludzkim losem, jego sensem, wzbudza poczucie więzi z tymi, którzy żyjąc w różnych systemach politycznych, zachowali ludzkie wartości i świadomość, że o ich istnienie należy walczyć

ETIOPIA- CYWILIZACJA W IZOLACJI

Cesarz to reportaż literacki o Etiopii i dworze cesarza Hajle Sellasje z okresu monarchii konstytucyjnej oraz z czasu rewolucji. Autor przedstawia relacje byłych członków dworskiej kamaryli, należących do cesarskiej świty. Te opisy wydarzeń są swoistą rekonstrukcją obrazu systemu, który uległ rozpadowi. Składają się z pozornie niewiele znaczących szczegółów, które jednak skrzętnie zebrane i wyselekcjonowane przez pisarza odsłaniają oblicze obalonego reżimu i dają świadectwo jego zbrodniczości. Kapuściński w Cesarzu trafia w sedno tego, co umożliwia istnienie wszelkich rządów autorytarnych. Są to powiązania, które istnieją między uczestnikami reżimu. To związki „uzależniające od siebie nawzajem ludzi tchórzliwych i ludzi ambitnych, czasem zresztą obie te cechy współistniały w niektórych postaciach jednocześnie”. Cesarz nie jest książką o rewolucji, ale o wzajemnych zależnościach między członkami pałacu, które stały się przyczyną przewrotu. Książka porusza wątek rozpadu struktur, które same się doprowadziły do stanu, w którym funkcjonować już nie mogły.

Popularność etiopskiego monarchy nie ograniczała się do kraju oraz sprzyjających mu państw europejskich i Stanów Zjednoczonych. Cesarz pojawił się na okładce magazynu „Time”, a w 1935 roku gazeta przyznała mu nawet tytuł Człowieka Roku.

Haile Selassie w Polsce, 1964

Na tym z pozoru świetnie funkcjonującym systemie pojawiają się jednak pęknięcia. Pod koniec lat 60. powstania chłopów w prowincjach Tigraj i Godżam rozpoczynają stopniowy proces upadku cesarza, opisany w dwóch kolejnych rozdziałach reportażu Kapuścińskiego.

Haile Selassie

Więcej informacji

ZADANIA

Humaniści w zsoiz