Przegląd i znaczenie ptaków

Przegląd i znaczenie ptaków

Biologia klasa VI

Home

Z dzisiejszej lekcji dowiesz się:

• dlaczego ptaki mają różne dzioby
• czy nogi służą ptakom tylko do chodzenia
• dlaczego cenimy ptaki

Wśród ptaków występuje ogromna różnorodność, m.in pod względem rozmiarów ciała. Ptaki różnią się również upierzeniem i jego barwami, kształtem ogonów, dziobów i nóg. Wielkość i kształt dzioba oraz kształty i wielkość skrzydeł, a także nóg (kończyn tylnych) zależą od trybu życia i sposobu zdobywania pokarmu. Kończyny tylne (czteropalczaste) służą ptakom do chodzenia, skakania, pływania.

Obecnie na Ziemi żyje ok. 10 tys. gatunków ptaków. Wyróżnia się trzy główne grupy ptaków: aktywnie latające ptaki grzebieniowe, nielatjące ptaki bezgrzebieniowe oraz pingwiny.

Ptaki bezgrzebieniowe

Pingwiny

Ptaki grzebieniowe

+ info

+ info

+ info

Z pewnością zauważyliście, że w jednym siedlisku może przebywać kilka gatunków ptaków i że każdy z nich znajdzie tam dla siebie coś do jedzenia.

Ptaki roślinożerne zjadają zazwyczaj nasiona i owoce roślin, a niektóre nektarem i pyłkiem kwiatów. Ptaki drapieżne: małe - polują głównie na zwierzeta bezkręgowe, najczęściej na owady duże - atakują ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Niektóre żywią się padliną np. sępy czy kondory. Wszystkożercy - Liczna jest równieżz grupa ptaków odżywiających się pokarmem mieszanym w zależności od dostępności pokarmu lub potrzeb.

Domyślacie się więc zapewne, że umiejętność pobierania danego pokarmu jest związana z wytworzeniem odpowiednich przystosowań, przede wszystkim w budowie dzioba.

Kształt nóg poszczególnych gatunków również jest związany ze środowiskiem ich występowania lub ze sposobem zdobywania pożywienia. Większość ptaków ma cztery palce, przy czym najczęściej pierwszy z nich jest zwrócony ku tyłowi.

Ptaki pływające mają między palcami błony pławne, co powoduje, że ich stopy przypominają płetwy pozwalające sprawnie poruszać się w środowisku wodnym.

Zakrzywione palce, zakończone ostrymi, hakowato zagiętymi pazurami (szponami) pozwalają sprawnie chwytać i przytrzymywać ofiary.

Palce ptaków kujących w drewnie mają inne ustawienie niż palce pozostałych ptaków - 2 palce skierowane do przodu, a 2 do tyłu. Ułatwia to siadanie na pionowych pniach i utrzymanie się podczas wydobywania larw spod kory.

Ptaki brodzące np. czaple, bociany, mają długie szczudłowate kończyny z szeroko rozstawionymi palcami, które ułatwiają im chodzenie po terenie grząskim.

Ziarnojady, gdy siadają na gałęzi, mocno zaciskają wokół niej palce nóg, tworząc jakby obręcz.

Home

Kuraki - ptaki grzebiące -Mają silne nogi z mocnymi palcami i pazurami. Żywią się głównie pokarmem roślinnym, ale i zwierzęcego nie brakuje w ich diecie.

Znaczenie ptaków

Ptaki w przyrodzie odgrywają ważną rolę głównie dzięki temu, czym sie odżywiają. Ptaki jedzące owoce. jak np. szpaki, roznoszą zawarte w nich nasiona, co pozwala na rozprzestrzenianie się krzewów i drzew. Owadożerne gatunki - takie jak jerzyki czy jaskółki - regulują liczbę owadów, które w nadmiarze mogą wyrządzac szkody w uprawach bądź roznosić choroby. Ptaki żywiące się nektrem, np. kolibry, podczas pobierania pokarmu przenoszą ziarna pyłku i zapylają rośliny, co jest niezbędne do ich rozmnażania. Z kolei ptaki pływające zjadają duże ilości roślin wodnych.

Rozsiewanie nasionWiele ptaków w zimie i jesienią żeruje na owocach jarzębiny, czeremchy, bzu koralowego, itp. Kiedy się przemieszczają, wydalają niestrawione nasiona nawet w odległych miejscach, które nastęonie kiełkują Są też ptaki, które żywią się nektarem kwiatów. Na przykład, kolibry i nektarniki, lecą do kwiatu i zapylajągo tak jak wiele owadów.

Znaczenie ptaków /zapisz w zeszycie/:

W przyrodzie:

• Ptaki brodzące zjadają szczątki organiczne, oczyszczając w ten sposób wodę i przyczyniając się do krążenia pierwiastków w przyrodzie.
• są ogniwami łańcuchów pokarmowych
• przyczyniają się do rozsiewania nasion
• niektóre ptaki np. kolibry zapylają kwiaty

Dla człowieka:

• mięso i jaja ptaków są produktem spożywczym
• pomagają człowiekowi walczyć ze szkodnikami
• ptasie pióra są wykorzystywane do wypychania kołder, poduszek, śpiworów czy kurtek
• człowiek hoduje ptaki w celach użytkowych (gołębie pocztowe) lub ozdobnych (kanarki)

Ochrona ptaków

Tereny Polski są siedliskiem dla ponad 450 gatunków ptaków. Większość z nich, np wróble czy sikory, występuje w Polsce przez cały rok. Są również gatunki, które przylatują do naszego kraju w określonych porach roku, np. bociany czy jaskółki.

Ochrona ptaków polega nie tylko na ochronie gatunkowej, ale również na ochronie ich naturalnych siedlisk, czy zakładaniu budek lęgowych. W Polsce są chronione m.in. perkozy, kormorany, bociany, czaple i sokoły.

Głównymi zagrożeniami ptaków są: płoszenie, zabijanie i celowe niszczenie gniazd (np. kormoranów), a także niszczenie (wyrąb lasów, osuszanie terenów, wypalanie łąk), przekształcanie ich naturalnych siedlisk, miejsc gniazdowania (budowa szlaków komunikacyjnych). Również niebezpieczne są niekontrolowane polowania i odstrzał gatunków oraz kłusownictwo (gęsi, żurawie, czaple).

Gatunki występujące w Polsce

DLA CHĘTNYCH

zadanie

VIDEO

Do nauki polskich ptaków i do sprawdzenia się

VIDEO

I coś dla ucha

Może rozpoznasz któryś dżwięk na spacerze

Dziękuję za uwagę!!!