Doping w sporcie

Doping w sporcie

Opracowanie:Aneta Lechman

anetalechman.pl

Spis treści

1. Początki dopingu 2. Thomas Hicks pierwszy przypadek dopingu 3. Sterydy 4. Przypadek Knuda Jensena5. Przypadek Toma Simpsona 6. Przyłapani na dopingu 7. Definicja dopingu i jego rodzaje 8. Zdrowotne skutki stosowania dopingu 9. Presja 10. Nieetyczne konsekwencje stosowania dopingu

Nie musisz odnosić sukcesów ciągle, lecz tylko wystarczająco często.

1. POCZĄTKI DOPINGU

Historia dopingu

Stosowanie środków wspomagającym przez osoby uprawiające sport, miało miejsce już podczas antycznych Igrzysk Olimpijskich.W Starożytnej Grecji sportowiec jadł dużą ilość mięsa, co nie było codziennością w diecie ówczesnego Greka. Eksperymentowano również z ziołami, albo jedzono serce i jądra zwierząt, co według nich, miało zwiększyć siłę i kondycję.

Doping pojawił się 431-404 p.n.e. Ówcześni sportowcy rządni byli chwały, prestiżu i uznania podczas igrzysk, a już na pewno tych najważniejszych czyli Olimpijskich.

Najbardziej znany lekarz starożytności i ojciec współczesnej medycyny Hipokrates dostrzegł co się dzieje i bardzo krytykował zjawisko wspomagania nieetycznego przez zawodników. Zakwestionował nawet znaną sentencję "W zdrowym ciele, zdrowy duch".

Hipokrates

Z kolei pół wieku później Arystoteles krytykował spożywanie nadmiernej ilości mięsa. Opisywał, że zbyt dużo mięsa przyczynia się do zdeformowanych twarzy, a codzienne i długie treningi szpecą ciało człowieka.

Arystoteles

W Olimpii pojawiają się pierwsze suplementy były to np. koktajle z miodu i fig. Ponadto spożywano mięso z byka, pito bulion z jego z krwi, a co niektórzy nawet mocz , gdyż wierzono, że takie właśnie napoje dodadzą sportowcom krzepy. Podczas Igrzysk Olimpijskich w III w p.n.e., aby zapewnić sobie sukces zawodnicy przyrządzali sobie lub ich lekarze, mikstury z grzybów. Niedługo później pojawia się doping w pełnym tego słowa znaczeniu czyli mieszanka wina i strychniny. Trucizna ta w małych ilościach działa jak stymulator.

Kultura Starożytnej Grecji miała ogromny wpływ na cywilizację Rzymu. Przede wszystkim w architekturze, rzeźbie czy literaturze, ale także i w sporcie. Podobnie jak w przypadku sztuki, gwałtowny wzrost terytorialny Republiki, a później Cesarstwa doprowadził do zmniejszenia wagi sportowych wydarzeń.Sportowa rywalizacja z czasem zeszła na dalszy plan na rzecz bardziej "widowiskowych" zawodów – wyścigi rydwanów i walki gladiatorów.

Woźnice dokarmiali konie specyfikami np. miodem pitnym, aby biegały szybciej, a gladiatorzy odurzali się środkami halucynogennymi i łykali strychninę, dzięki którym nie odczuwali zmęczenia i bólu ran.

Kolejne niepodważalne przypadki stosowania dopingu znamy dopiero z końca XIX wieku. Wszystko dzięki opracowaniu specjalnego wina Vin Mariani przez Angelo Marianiego, francuskiego chemika. Było to wino z Bordeaux, do którego dodawano liście koki. Pod wpływem etanolu uwalniały one kokainę. Liście koki eliminowały uczucie zmęczenia przy długim wysiłku i uczucie głodu.

SPIS tREŚCI

2.Przypadek Thomasa Hicksa

Thomas Hicks (ur.1876-zm.1952)-amerykański lekkoatleta maratończyk, mistrz olimpijski z Saint Louis.Koniec XIX wieku, a dokładnie 1896 rok to powrót igrzysk. Już w ich trzeciej nowożytnej edycji – w 1904 roku w Saint Louis – z powodu wspomagaczy niemal doszło do tragedii.

(Fot. domena publiczna)

Strychnina jako doping

Na igrzyskach olimpijskich 1904 w Saint Louis bieg maratoński był rozgrywany w bardzo trudnych warunkach. Trasa biegła w pełnym słońcu, temperatura przekraczała 28° C, a biegnący zawodnicy i towarzyszące im pojazdy wzbijały tumany kurzu. Thomas Hicks na trasie otrzymał od pomagających mu asystentów dawkę około 1 mg strychniny w białku jajka. Na 32 kilometrze ponownie podano mu strychninę, białko i kilka łyków brandy. Na mecie padł wyczerpany z powodu zapaści. Kolejna dawka strychniny mogła być śmiertelna. Pomimo dopingu, Hicks nie został zdyskwalifikowany i zdobył złoto. Powodem tego był fakt, że pierwszy zakaz stosowania dopingu wprowadzono dopiero 1928 rok regulacją IAAF.

Hicks i pomagający mu asystenci na trasie maratonu na igrzyskach 1904 w Saint Louis (Fot. domena publiczna)

3.STERYDY

Sterydy, czyli steroidy.Nowa epoka w dopingu, to moment kiedy zaczęto stosować sterydy. Amerykański naukowiec dr John Bosley Zieglar stworzył anabolik Dianadol przyspieszający budowę masy mięśniowej i siły. Można było go kupić bez recepty w aptekach w USA i nie tylko.

SPIS tREŚCI

STERYDY

Sterydy (a właściwie steroidy), dzięki silnym właściwościom przeciwzapalnym są niezastąpione w leczeniu wielu poważnych chorób u dzieci i dorosłych. Leki sterydowe mają bardzo szerokie spektrum działania. Sterydy (steroidy) podaje się jako leki przeciwzapalne. Ale sterydoterapia powinna odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza, bowiem ich przyjmowanie wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi.

sterydy

Hormony steroidowe

Sterydy anaboliczne - groźne anaboliki

Sterydy anaboliczne, sprzedawane jako "zestawy witaminowe" czy "odżywki", można kupić bez problemu. Są to środki chemiczne o działaniu podobnym do testosteronu. Powodują przyrost masy mięśni, ale jednocześnie niekorzystnie wpływają na pracę większości narządów. Uszkodzenie wątroby, nadciśnienie, zakrzepica, zmiany zwyrodnieniowe stawów, trądzik i łysienie to niektóre skutki ich stosowania. Sterydy zmniejszają produkcję testosteronu i wytwarzanie plemników, co prowadzi do bezpłodności. U kobiet może dojść do trwałego obniżenia głosu, owłosienia na ciele i twarzy, nieregularnych miesiączek. Sterydy powodują rozrost gruczołów piersiowych. Choć "pakerzy" wynajdują sposoby na uniknięcie działań ubocznych anabolików, rozregulowana gospodarka hormonalna już nigdy nie wraca do normy.

Hormony steroidowe, produkowane w korze nadnerczy oraz w żeńskich i męskich gruczołach płciowych. W terapii stosuje się zarówno hormony płciowe (estrogeny i testosteron), jak i substancje wytwarzane przez nadnercza (mineralokortykosteroidy, glikokortykosteroidy i androgeny nadnerczowe).

SPIS tREŚCI

4. Przypadek Knuda Jensena

Pierwszym olimpijczykiem w historii nowożytnych igrzysk, który zmarł z powodu stosowania dopingu był Knud Jensen, duński kolarz. W roku 1960 w w Rzymie podczas zawodów na igrzyskach olimpijskich uległ wypadkowi. Bezpośrednią przyczyną śmierci kolarza Knuda Jensena było pęknięcie czaszki po tym jak zasłabł i upadł głową na asfalt. Początkowo sądzono, że powodem wypadku była wysoka temperatura, ale sekcja zwłok nie pozostawiła wątpliwości – Duńczyk miał w organizmie Ronicol będący pochodną amfetaminy.

SPIS tREŚCI

5. TOMMY SIMPSON

Kilka lat później w 1967 roku na trasie Tour de France w trakcie słynnego podjazdu pod Mont Ventoux zmarł Tommy Simpson, brytyjski kolarz torowy i szosowy, mistrz świata w wyścigu ze startu wspólnego z 1965 roku W roku 1963 wybrany przez BBC Sportową Osobowością Roku. W trakcie podjazdu na nasłoneczniony szczyt „Prowansalskiego Olbrzyma” spadł z roweru, po czym dzięki pomocy kibiców ponownie na niego wsiadł, aby zaraz potem stracić przytomność i ostatecznie upadł na jezdnię. Po nieudanej próbie resuscytacji kolarza przetransportowano helikopterem do szpitala w Awinionie, gdzie niestety zmarł. Jako przyczynę śmierci podano atak serca. Pięć dni później ogłoszono wyniki sekcji zwłok Simpsona, która wykazała, że w trakcie trwania etapu był on pod wpływem koktajlu amfetamino-alkoholowego. Rok później zaczęto badać kolarzy pod kątem dopingu.

źródło: https://www.flickr.com/photos/adjama/5902398127

W miejscu śmierci Tommiego Simpsona stoi dziś pomnik, pod którym wielu kolarzy zostawia różne przedmioty (np. bidony, czapeczki kolarskie itp.).

ZWYCIĘSTWO ZA WSZELKĄ CENĘ

Tommy Simpson - ostatnia droga

Źródło: Miskhills "The Ballad of Tommy Simpson"

POMNIK TOMMIEGO SIMPSONA

SPIS tREŚCI

Źródło: źródło: Global Cycling Network

walka z dopingiem

Przypadek słynnego kolarza wreszcie wywołał burzę. W tym samym roku 1967 MKOl powołał Komisję Medyczną mającą na celu walkę z dopingiem. Rok później w 1968 roku podczas zimowych igrzysk w Grenoble oraz letnich w Meksyku po raz pierwszy przeprowadzono badania sportowców pod kątem stosowania niedozwolonych środków. Pierwsze listy zakazanych substancji były krótkie więc efekty badań nie przynosiły oczekiwanych efektów.

Z biegiem czasu wyniki zaczęły pokazywać korzystanie ze środków dopingujących u sportowców. W 1976 roku na listę środków zakazanych wpisano anaboliki.

SPIS tREŚCI

6.przyłapani na dopingu

Przykłady sportowców, których przyłapano na dopingu:

Lance Armstrong - w 2012 roku upadł mit największego kolarza w dziejach. Zawodnik, który siedem razy wygrywał w prestiżowym Tour de France i wielokrotnie stawał na podium Tour of Suisse, Criterium du Dauphine, Vuelta a Espana i Giro d'Italia. przyznał się, iż przez kilkanaście lat swojej kariery stosował substancje dopingujące. Ben Johnson - kanadyjski lekkoatleta pochodzenia jamajskiego, który specjalizował się w biegach sprinterskich. Jeden z najszybszych lekkoatletów w historii, ale także niestety bohater skandali związanych z nielegalnym dopingiem.

Marion Jones - amerykańska lekkoatletka przyłapana na dopingu, była mistrzyni świata i mistrzyni olimpijska na dystansie 100 i 200 metrów (tytuły odebrano). Została oskarżona o stosowanie niedozwolonych środków dopingujących (erytropoetyny – EPO)

DOPING W NRD

Doping w sporcie. Dlaczego pływaczki z NRD (dawniej mówiły niskim głosem?

NRD - Niemiecka Republika Demokratyczna – nieistniejące już państwo niemieckie powstałe 7 października 1949 na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej będące częścią bloku wschodniego. Likwidacja NRD nastąpiła 3 października 1990, gdy powstałe w miejsce NRD landy przystąpiły do RFN tworząc zjednoczone Niemcy.

Źródło: Gazeta.pl

Afera w rosyjskim sporcie

Niewątpliwie największą aferą współczesnego sportu jest afera związana z rosyjskimi sportowcami. Afera wybuchła w grudniu 2014 roku po wyemitowaniu przez niemiecką telewizję ARD dokumentu: "Tajemnice dopingu Rosji- Jak stworzyć mistrza". Sportowcom z tego kraju odebrano 43 medale olimpijskie. Światowa Agencja Antydopingowa wykluczyła Rosję z letnich igrzysk olimpijskich w Tokio w 2020 (obecnie odwołane z powodu pandemii) i zimowych w Pekinie w 2022 roku w związku z aferą dopingową. Sankcje mają obowiązywać do 2023 roku i obejmują również inne wielkie imprezy międzynarodowe, w tym mistrzostwa świata. W ciągu najbliższych lat Rosja nie będzie mogła również organizować najważniejszych imprez.

Źródło: TVP.info

Na igrzyskach w Rio spośród rosyjskich lekkoatletów tylko Darii Kliszinie pozwolono wystartować i to po apelacji. W Pjongczangu wszyscy dopuszczeni Rosjanie wystąpili pod olimpijską flagą.

Afera dopingowa w rosji

AFERA DOPINGOWA W ROSJI Goście Macieja Wolnego: Tomasz Sokołowski, były piłkarz Legii Warszawa, Maciej Rowiński, portal wPolityce.pl i Jan Tomaszewski, były piłkarz, trener, działacz piłkarski.

Źródło: TelewizjawPolsce

MANIPULACje danymi

Kara wzbudza ogromne kontrowersje. Wielu rosyjskich sportowców broniło się, że padli ofiarą tych, którzy stworzyli system oszustw.Kryzys w rosyjskim sporcie trwa już prawie sześć lat, a jego ostatnia odsłona dotyczy podejrzenia o manipulacje danymi, jakie WADA (Światowa Agencja Antydopingowa) otrzymała z moskiewskiego laboratorium antydopingowego. Pracujący na zlecenie WADA eksperci informatyczni stwierdzili, że z tych danych usunięto setki podejrzanych wyników.

SPIS tREŚCI

7.definicja dopingu i jego rodzaje

Substancje zażywane przez sportowców w celu zwiększenia zdolności organizmu do wysiłku i poprawy wydolności fizycznej. Doping wydolnościowy to sztuczne podnoszenie wydolności fizycznej i psychicznej zawodnika metodami wykraczającymi poza normalny, "naturalny" trening, choć w praktyce granica między dopingiem i treningiem jest często bardzo trudna do ustalenia. Ogólnie za doping uważa się metody medyczne, potencjalnie szkodliwe dla zdrowia, które zostały oficjalnie zabronione.

rodzaje dopingu

Doping fizjologiczny

Doping genetyczny

Doping farmakologiczny

Polega na stosowaniu rozmaitych technik medycznych, czasowo zwiększających wydolność organizmu. Jest on dość trudny do wykrycia. Najczęściej spotykaną formą dopingu fizjologicznego są transfuzje krwi.Rzadsze metody to operacyjne usuwanietkanki tłuszczowej, przeszczepy mięśni iścięgien, przeszczepyszpiku kostnego, podskórne zastrzyki powietrza.

To najnowsza technika dopingowa polegająca na dokonywaniu manipulacji na materiale genetycznym zawodnika lub kontroliekspresji genów. Istnieją trzy techniki:- ingerencja w ekspresję genów zawodnika - dokonywanie wszczepu obcych tkanek, wcześniej zmodyfikowanych genetycznie- podawanie preparatów zawierających zmodyfikowane genetycznie mikroorganizmy.

Polega na zażywaniu specjalnych substancji w celu podniesienia sprawności fizycznej i psychicznej zawodnika. Najczęściej stosuje się: sterydy anaboliczne, które działają głównie poprzez wzmocnienie masy mięśniowej, jak np. testosteron.Innym przykładem są hormony pobudzające wzrost czerwonych krwinek takie jak np. EPO, czyli erytropoetyna.

SPIS tREŚCI

8. Skutki stosowania dopingu

- uszkodzenia wątroby- udar mózgu - mogą spowodować nagłą śmierć,- mogą przyczynić się do zwiększonej agresji (sterydy anaboliczne)- wywołują arytmie serca gdyż zatrzymują wodę w organizmie- mogą doprowadzić do zahamowanie wzrostu ciała u mężczyzn poniżej 23 roku życia- mogą przyczynić się do impotencji- mogą spowodować nadmierne owłosienie twarzy u kobiet (po testosteronie)- mogą wywołać wypryski skórne.

Działania niepożądane typowe dla mężczyzn

Działania niepożądane typowe dla kobiet

• trądzik
• zaburzenia czynności wątroby
• impotencja
• tworzenie sutka (ginekomastia)
• wzrost estrogenów
• zaburzenia erekcji
• zwiększony popęd płciowy
• łysienie typu męskiego
• ryzyko niewydolności serca
• agresja
• depresja

• wypadanie włosów
• łysienie typu męskiego
• nieregularności cyklu miesiączkowego
• zwiększony popęd płciowy
• pogłębienie głosu
• rozwój męskich cech twarzy
• zwiększona szorstkość skóry
• agresja
• depresja

SPIS tREŚCI

9.presja

Presja społeczna i fizyczna

• chęć zdobycia popularności i sławy
• nacisk mediów i internetowych środków przekazu
• oczekiwania opinii publicznej oraz najbliższego otoczenia
• prestiż społeczny
• bycie lepszym od innych albo najlepszym
• finanse, kontrakty reklamowe itp.

Motywacja psychologiczna

Z psychologicznego punktu widzenia ​​lek pozwala poczuć się niepokonanym. Zawodnicy zaczynają myśleć bardzo egoistycznie. Dochodzi do tego uzależnienie od narkotyków dzięki którym zwiększają swoją wydajność i wierzą, że tylko dzięki nim uzyskają oczekiwane wyniki.

10.Nieetyczne konsekwencje stosowania dopingu

Panujący w sporcie "kult rekordów", ogromna presja na bycie coraz lepszym, a w efekcie najlepszym, waga zwycięstwa ze wszystkimi gratyfikacjami, które z nim się wiążą sprawiają, że najważniejsza sportowa zasada "fair play" traci na wartości. Coraz częściej głośno mówi się o tym, że cała sportowa światowa czołówka sportowców swoje wyniki zawdzięcza wsparciu poprzez niedozwolony doping.

Jak pokazują wyniki badań przeprowadzone pod zwierzchnictwem Ministerstwa Sportu i Turystyki w kontekście zagadnień antydopingowych, zdecydowana większość Polaków, sportowców amatorów oraz sportowców wyczynowych uważa, że świadome stosowanie substancji i metod dopingujących jest niemoralne w każdym przypadku. Podczas gdy wśród ogółu społeczeństwa i sportowców amatorów siedmiu z dziesięciu ocenia stosowanie dopingu jako moralnie naganne bez względu na okoliczności, tak wśród sportowców wyczynowych taki pogląd podziela dziewięciu na dziesięciu zapytanych.

światowy kodeks antydopingowy

W roku 2003 5 marca, podczas Światowej Konferencji Antydopingowej w Kopenhadze został przyjęty Światowy Kodeks Antydopingowy. W tym samym dniu Kodeks został podpisany przez członków Rady Fundacyjnej Światowej Agencji Antydopingowej (WADA), stając się prawnie obowiązującym dokumentem antydopingowym w środowisku sportowym. Opracowanie Kodeksu trwało dwa lata, a w proces ten zaangażowanych było wiele instytucji środowisk sportowych.Kodeks nie tylko określa restrykcyjne przepisy antydopingowe, ale również dąży do rozwoju sportu podkreślając przy tym edukacyjną rolę programów mających na celu zwalczanie dopingu w sporcie, razem z promocją wartości w sporcie.

legalizacja dopingu?

Zażywanie substancji zakazanych i stosowanie metod wspomagających jest sprzeczne z etyką sportu. Jednak nie wszyscy są tego zdania. Co ciekawe od lat pojawiają się głosy aby w ogóle zrezygnować z kontroli antydopingowych i zalegalizować doping. Między innymi Julian Savulescu australijski filozof i bioetyk w jednej ze swoich prac postuluje, aby zalegalizować doping.

SPIS tREŚCI

Stosowanie dopingu wiąże się nie tylko z nieprzestrzeganiem określonych reguł i zasad, ale z negacją wszystkich wartości sportowych.

Sport powinien wzbogacać relacje społeczne, integrować i rozwijać zasadę fair play. Stosowanie środków dopingowych burzy pewien społeczny ład, a przez to jest podstawą do tworzenia nierówności w świecie sportowym i łamaniem zasady fair play.

Sport uczy i wychowuje. Na sportowcach ciąży nie tylko obowiązek ciężkiej pracy, ale i ogromna odpowiedzialność. To oni stają się idolami dzieci, młodzieży i rzeszy kibiców kochających sport. Doping doprowadza do upadku autorytetów i utraty wiary w tych, których podziwiamy, a którzy okazują się oszustami.

"Ruch jest bardzo ważny dla człowieka, a niektórzy lubią go tak bardzo, że wybierają drogę zawodowych sportowców. Jest to ścieżka pełna przeszkód i wyrzeczeń, ale na jej końcu czeka satysfakcja i sukces. Niech zawsze będzie to sukces wypracowany uczciwie."

Aneta Lechman

SPIS tREŚCI

Dziękuję :)

anetalechman.pl

Źródła:

https://sport.tvp.pl/45760320/doping-w-sporcie-historia-dopingu https://pl.wikipedia.org/wiki/Thomas_Hicks_(lekkoatleta) https://pl.wikipedia.org/wiki/Knud_Enemark_Jensen https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie https://pl.wikipedia.org/wiki/Tom_Simpson https://sport.interia.pl/aktualnosci-sportowe https://pl.wikipedia.org/wiki/Floyd_Landis https://pl.wikipedia.org/wiki/Marion_Jones https://pl.wikipedia.org/wiki/Justin_Gatlin https://wformie24.poradnikzdrowie.pl/odzywianie/doping/srodki-dopingujace-w-sporcie-ktore-sa-legalne-aa-kGLm-sbet-Wdj6.html https://pl.qwe.wiki/wiki/Doping_in_sport www.antydoping.pl https://www.msit.gov.pl/ Artykuł: Lewandowska Aleksandra, Leźnicki Marcin. Doping w sporcie jako problem etyczno-społeczny = Doping in sport as a problem ethical and social. Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(7):548-555. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.59006 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/3719 https://en.wikipedia.org/wiki/Julian_Savulescu https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/apteczka/sterydy-steroidy-dzialanie-i-skutki-uboczne-kiedy-stosuje-sie-sterydy-aa-KJT9-KsaJ-nkfR.html

SPIS tREŚCI