Mesjanizm narodu polskiego

Temat:

Mesjanizm w Widzeniu Księdza Piotra- sens polskiego cierpienia.

Wysłuchaj i obejrzyj

Przeczytaj

Krótka charakaterystyka Księdza Piotra - dlaczego mógł zobaczyć losu Polski?

Skromny, nazywa siebie "prochem i niczem". Wykazuje się tu pokorą - ukazuje swoje uniżenie względem Boga - dzięki tej ceche jest w stanie widzieć przyszłe losy Polski. Obdarzony jest zdolnością prorokowania - ujrzy nadchodzące dzieje kraju. To profeta - prorok (przewiduje przyszłość).

Józef Duriasz (Ksiądz Piotr). "Dziady" Adama Mickiewicza w układzie tekstu i reżyserii Kazimierza Dejmka, Teatr Narodowy w Warszawie, premiera: 25 listopada 1967 roku, fot. Franciszek Myszkowski

1. Kibitki wywożące chłopców na Sybir, jest wśród nich tajemniczy o imieniu 44 - przyszły zbawiciel

Co widzi kolejno Ksiądz Piotr?

Nawiązania do Biblii:a) droga Polaków zesłanych na Syberię przypomina drogę krzyżową Chrystusa, b) car - nazwany tu Herodem (por. Przedmowę) . c) prześladowanie Polaków - rzeź niewiniątek. d) tajemniczy uciekinier o imieniu 44 - nawiązanie do Chrystusa (on też uchodzi rzezi), Mesjasz, zbawiciel, dodatkowo - 44 - typowa symbolika liczb dla Apokalipsy św. Jana,

Dzieje Polski to współczesna realizacja mitu Chrystusowego, powtórzenie ofiary Jezusa, po to, by zbawić inne narody walączace o wolność.Jego wizja wyraźnie nawiązuje do biblijnej męki Chrystusa.Widzenie odbywa się w Wielkanoc.

2. Wizja procesu Polski jako procesu Chrystusa

Nawiązania do Biblii:a) Gal umywający ręce - umycie rąk przez Piłata, który w ten sposób symbolicznie zrzucił z siebie odpowiedzialność za skazanie Jezusa; tu rolę Piłata odgrywa Francja, biernie przyglądająca się gehennie Polaków

3. Następne wizje to: droga krzyżowa (Polska dźwiga krzyż ukuty przez 3 zaborców, którego ramiona sięgają całej Europy), ukrzyżowanie i zmartwychwstanie. U stóp krzyża Polski wolność rozpacza, a moskiewski żołnierz przebija bok Chrystusa.

Nawiązania do Biblii:a) Wolność u stóp krzyża – przywodzi na myśl Maryję (motyw Stabat Mater Dolorosa), b) Ku niebu, on ku niebu, ku niebu ulata! – wizja zmartwychwstania; naród polski jak Chrystus idzie w swej cielesnej postaci do nieba

Mesjanizm narodu polskiego

Widzenia te wyjaśniają sens cierpienia, mówią o filozofii dziejów. Romantyczny prowidencjalizm - pogląd zakładający, że świat został wcześniej przez Boga zaplanowany, wszystko zatem, co się dzieje, ma głębszy sens. Człowiek musi zaufać Boskiej Opatrzności, wierzyć mu. Zatem - nic z historii Polski nie dzieje się przypadkowo - wszystko rozwija się według boskiego scenariusza. Losy Polski mają być powtórzeniem losów Chrystusa, cierpienie to element filozofii, prowadzi do odkupienia. Polska jest Mesjaszem, wybrańcem narodó, który, jak Jezusa, musi ponieść śmierć (cierpieć), by potem zmartwychwstać. Taka interpretacja narodowej historii to mesjanizm, a hasłem, które mu się przypisuje, jest "Polska Chrystusem narodów".

Widzenie Księdza Piotra. W środku Józef Duriasz (Ksiądz Piotr). "Dziady" Adama Mickiewicza w układzie tekstu i reżyserii Kazimierza Dejmka, Teatr Narodowy w Warszawie, premiera: 25 listopada 1967 roku, fot. Franciszek Myszkowski