Untitled genially

"Latarnik'' Henryk Sienkiewicz

Lekcja 1 Temat: Wśród przeciwności losu.Dzieje Skawińskiego.

Biografia - Henryk Sienkiewicz

Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz kryptonim „Litwos”, pseudonim „Juliusz Polkowski”, „K. Dobrzyński”

Powieściopisarz, nowelista, dziennikarz, publicysta. Pierwszy polski laureat literackiej Nagrody Nobla, wielbiony przez pokolenia rodaków za budzenie poczucia narodowej wspólnoty i patriotycznego ducha. Urodził się 5 maja 1846 roku w Woli Okrzejskiej na Podlasiu, zmarł 15 listopada 1916 roku w Vevey w Szwajcarii.

+info

Geneza "Latarnika"

W latach 70. XIX wieku Henryk Sienkiewicz wyruszył z Heleną Modrzejewską i innymi przyjaciółmi do Kalifornii, gdzie próbowali wspólnie prowadzić farmę – podobna podróż była czymś niezwyczajnym w tamtych czasach... 23 listopada 1876 roku w dzienniku The New York Times ukazała się notatka o polskim emigrancie Mieczysławie Siellawie – farmaceucie, który nagle popełnił samobójstwo. Historię tę rozwinął Julian Horain w warszawskiej Gazecie Polskiej, a Sienkiewicz niektóre jej elementy wykorzystał w opowieści o polskim emigrancie Skawińskim.

Posłuchaj I rozdZiał

Wykonaj zadania do pierwszego rozdziału.

Świat przedstwiony

Zapisz do zeszytu

miejsce akcji

bohater

czas akcji

Polak, ok. 70 lat, tułacz

Aspinwell (dziś miasto Colon w Panamie)

około 1871 roku

Skawiński

Wydarzenia z życia Skawińskiego

1861–1865

1848–1849

1840

1833–1840

1830-1831

wojna secesyjna w USA

powstanie na Węgrzech w czasie Wiosny Ludów

walki na ziemiach francuskich

powstanie listopadowe

wojna karlistowska

Tułacz, emigrant

Majtek na statku

Farmer

Kowal

Kopacz złota

• majtek na statku kursującym między Brazylią a Francją

• kowal w Helenie w Arkansas

• farmer w Kalifornii

• kopacz złota w Australii

• Poszukaj, jakie inne zawody wykonywał bohater

MAPA PODRÓŻY SKAWIŃSKIEGO

Zobacz miejsca, które odwiedził Skawiński

Charakterystyka Skawińskiego Cechy charakteru, które pozwoliły bohaterowi przetrwać kolejne porażki:

niezłomny, cierpliwy, niestrudzony, pracowity, wytrwale walczący z przeciwnościami losu

uczciwy, sprawiedliwy, otwarty, honorowy, mający poczucie godności, prawy

ufny, pełen nadziei, przekonany, że uda mu się osiągnąć cel

odważny, dzielny, mężny, nieustraszony, śmiały, podejmujący wyzwania

cytaty

cytaty

cytat

cytat

cytat

podsumowanie lekcji pierwszej :1. Oglądnij prezentację. 2. Zapisz temat lekcji - Wśród przeciwności losu. Dzieje Skawińskiego. 3. Do zeszytu zapisz elementy świata przedstawionego (czas i miejsce akcji - zapisz podane informacje) 4. Wymień w zeszycie wszystkie prace jakimi zajmował się główny bohater.

Lekcja 2 Temat: Na wyspie szczęśliwej. Pobyt Skawińskiego w latarni.

rozdział II

Opis wyspy, na której znajdowała się latarnia Skawińskiego

Powody, dla których Skawiński pragnął pozostać w latarni do końca swoich dni

• zmęczenie ciągłą tułaczką • pragnienie odpoczynku • poszukiwanie spokoju u kresu życia; • chęć odizolowania się od świata • rezygnacja

„Musiał podejść nad sam brzeg skalistej wysepki, na której stoi latarnia”.

„Z wyjątkiem niedzieli nie może on wcale opuszczać swej skalistej wysepki”.„Na całej zaś wysepce, mającej morgę rozległości, nie ma nikogo”. „Żółte piaski, z których odpłynęły fale, lśniły na kształt złotych plam na obszarach wodnych; słup wieżowy odrzynał się twardo w błękicie. Potoki promieni słonecznych lały się z nieba na wodę, na piaski i na urwiska”. „W końcu pokochał swoją skałę i swoją bezdrzewną wysepkę, porośniętą tylko drobnymi, tłustymi roślinkami, sączącymi lepką żywicę. Ubóstwo wysepki wynagradzały mu zresztą dalsze widoki”.

Etapy powolnego wyobcowywania się Skawińskiego ze świata ludzi

"Zaczęły płynąć godziny, dnie i tygodnie...”

• Zżył się z wieżą i jej otoczeniem, przywyknął do samotności.
• W niedziele wychodził na ląd, uczestniczył w mszy, czytał gazety.
• Schodził z wieży na pogawędki ze strażnikiem Johnsem, który dostarczał mu żywność i wodę.
• Przestał bywać w mieście, rozmawiać z ludźmi, nie opuszczał latarni.

PODSUMOWANIE LEKCJI DRUGIEJ - zadanie dla chętnych Data: 11.02.2022 Jak wyglądało życie Skawińskiego w latarni?

Na podstwie lektury opisz jak wyglądało życie bohatera w latarni. Wykorzystaj poniższy plan dnia . Zredaguj kartkę z pamiętnika Skawińskiego. PAMIĘTAJ O ZASADACH PISANIA TEJ FORMY WYPOWIEDZI : - piszemy w 1 os. lp. - opisuj przeżycia bohatera

SCHEMAT DNIA BOHATERA uzupłenij na podstawie książki o świcie: rankiem: przed południem : wczesnym popołudniem : o zmierzchu :

POSŁUCHAJ,WCZUJ SIĘ W ROLĘ BOHATERA- POMYŚL O JEGO UCZUCIACH. Teraz napisz kartkę z pamiętnika

Lekcja 3 Temat: Ojczyzna w książce zamknięta. Przebudzenie Skawińskiego.

Zastanów się co pomoga Ci w trudnych chwilach odzyskać nadzieję,że będzie dobrze...Książka, muzyka, a może jeszcze coś innego? Jeśli chcesz, możesz się ze mną podzielić swoimi przemyśleniami.

Posłuchaj

Jak Skawiński wszedł w posiadanie książki Adama Mickiewicza?

Zapisz do zeszytu

Jednym z nadesłanych utworów był "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza, który tak poruszył latarnika.

Przekazał organizacji połowę swej miesięcznej pensji.

Niedługo po rozpoczęciu pracy latarnika bohater przeczytał w „Heraldzie” o utworzeniu polskiego Towarzystwa w Nowym Jorku.

W dowód wdzięczności Towarzystwo przysłało Skawińskiemu paczkę z polskimi książkami.

Skąd wiadomo, jaką książkę dostał Skawiński,skoro nie podano jej tytułu ani nazwiska autora?

Przyjrzyjmy się zachowaniu Skawińskiego i emocjom, których doznawał podczas czytania książki

"Bo tęsknię po tobie..."

Tęsknota- to inaczej: tęsknica, utęsknienie, smutek, żal, pragnienie czegoś, odczuwanie braku czegoś

Przypomnij sobie, dlaczego Skawiński musiał na zawsze opuścić ojczyznę.

Wskaż odpowiednie fragmenty tekstu, które podają przykłady zachowania bohatera świadczące o odczuwanej przez niego nostalgii.

Link

Kliknij w obraz i zagraj w grę.

Tragiczny finał

Zwolnienie z pracy zburzyło spokój bohatera, wyrwało go z letargu, zmusiło do działania. Jego wędrówka nabrała teraz jednak innego charakteru. Skawiński odzyskał nadzieję. Uczucia, które w sobie odkrył, przywróciły go do życia, nadały sens jego dalszej podróży.

„Na nowe zaś drogi życia miał także na piersiach swoją nową książkę, którą od czasu do czasu przyciskał ręką, jakby w obawie, by mu i ona nie zginęła”. Wyjaśnij, czym stał się Pan Tadeusz dla Skawińskiego. Czy nadal można go nazwać tułaczem? Jak nazywa się osobę, która wędrując, zna cel swojej drogi?

NIESZCZĘŚCIE

WSPARCIE

NADZIEJA

.Zwolniony z pracy latarnik opuścił Aspinwall, „otwierały się przed nim nowe drogi tułactwa...”.

Jego oczy odzyskały blask.

Aspinwall, „otwierały się przed nim nowe drogi tułactwa...”. Do piersi przyciskał swoją książkę, którą zabierał „na nowe drogi życia”.

Do zeszytu zapisz: 1. Temat: Ojczyzna w książce zamknięta. Przebudzenie Skawińskiego. NOTATKA ten znak oznacza,że masz przepisać całość slajdu do zeszytu 2. Jak Skawiński wszedł w posiadanie książki Adama Mickiewicza?

Lekcja 4 Temat: "Latarnik" - arcydzieło kompozycji.

GATUNEK - Nowela

Zapisz do zeszytu

Nowela Henryka Sienkiewicza to utwór jednowątkowy. Akcja Latarnika związana jest z postacią Skawińskiego.

• Przeanalizujmy konstrukcję Latarnika i wskażmy elementy fabuły charakterystyczne dla noweli:
• ekspozycję, czyli wprowadzenie do utworu wyjaśniające początkową sytuację
• zawiązanie akcji
• rozwinięcie akcji
• punkt kulminacyjny, czyli moment, w którym napięcie jest największe i poprzedza bezpośrednio nagły zwrot akcji lub jej zakończenie
• rozwiązanie akcji.

Zapisz do zeszytu

"Latarnik" Sienkiewicza - nowelą psychologiczną

• Punkt kulminacyjny utworu ma charakter głębokiego przeżycia (wynika to z przekonania o ważności pojedynczych momentów w życiu człowieka, doznań, które mogą wywołać przełom i w zasadniczy sposób zmienić losy bohatera). • Duża część narracji poświęcona jest analizie i próbie opisania psychicznego stanu bohatera. • Narrator relacjonuje wpływ bodźców zewnętrznych na psychikę postaci (np. widoków, przestrzeni, spotkań itd.). • Narrator formułuje ogólne prawa, którym podlega bohater (np. „W ciągłym odosobnieniu i wobec otoczenia nadzwyczaj prostego a wielkiego począł stary tracić poczucie własnej odrębności, przestawał istnieć jakoby osoba, a zlewał się coraz więcej z tym, co go otaczało”). • Opisy pejzażu mają charakter subiektywny, wiążą się mocno z psychiką bohatera, jego przeżyciami, są dopełnieniem „wewnętrznego krajobrazu” postaci (np. „Wiedział, pod jakim jarzmem żyje człowiek w tych niezgłębionych puszczach, w których pojedyncze liście przenoszą dziesięciokrotnie jego wielkość, w których mrowią się krwiożercze moskity, pijawki drzewne i olbrzymie jadowite pająki. Wszystkiego sam doznał”).

„Nadszedł nareszcie dla niego czas spokoju. Poczucie bezpieczeństwa napełniło jakąś niewysłowioną rozkoszą jego duszę. Oto mógł na tej skale po prostu urągać dawnemu tułactwu, dawnym nieszczęściom i niepowodzeniom. [...] Część swych dziwnych kolei opowiadał sam Falconbridge’owi, nie wspomniał jednak o tysiącznych innych przygodach. [...] Spoglądając teraz z wieżowego balkonu na oświecone fale, wspominał o wszystkim, co przeszedł. Oto bił się w czterech częściach świata – i na tułaczce próbował wszystkich niemal zawodów. Pracowity i uczciwy, nieraz dorabiał się grosza i zawsze tracił go wbrew wszelkim przewidywaniom i największej ostrożności. Był kopaczem złota w Australii, poszukiwaczem diamentów w Afryce, strzelcem rządowym w Indiach Wschodnich. Gdy w swoim czasie założył w Kalifornii farmę, zgubiła go susza; próbował handlu z dzikimi plemionami zamieszkującymi wnętrze Brazylii: tratwa jego rozbiła się na Amazonce, on sam zaś bezbronny i prawie nagi tułał się w lasach przez kilka tygodni, żywiąc się dzikim owocem, narażony co chwila na śmierć w paszczy drapieżnych zwierząt. Założył warsztat kowalski w Helenie, w Arkansas, i – spalił się w wielkim pożarze całego miasta. Następnie w Górach Skalistych dostał się w ręce Indian i cudem tylko został wybawiony przez kanadyjskich strzelców. Służył jako majtek na statku kursującym między Bahią i Bordeaux, potem jako h arpunnik na wielorybniku: oba statki rozbiły się. Miał fabrykę cygar w Hawanie – został okradziony przez wspólnika w chwili, gdy sam leżał chory na »vomito«. Wreszcie przybył do Aspinwall – i tu miał być kres jego niepowodzeń. Cóż go bowiem mogło doścignąć jeszcze na tej skalistej wysepce?”.

Zapisz do zeszytu - retrospekcja definicja

Zapisz do zeszytu

Bohater tragiczny

nie może podjąć właściwej decyzji, bo każdy wybór prowadzi do klęski

został zbyt surowo ukarany

jego działania są daremne, bo ciąży nad nim zły los, fatum

Skawiński nosi pewne cechy bohatera tragicznego, ponieważ: • został surowo ukarany, doświadcza wielu przeciwności losu (wrogość natury, nieprzystosowanie, pech); • mimo licznych prób nie może zmienić swojego losu, wciąż ponosi klęski, ciąży na nim fatum, zły los, wszystkie jego próby stabilizacji okazują się daremne; • bohater utożsamia ciążące na nim fatum z działaniem „mściwej ręki” sięgającej z północy – czyli carskiej Rosji, jednego z zaborców.

Narrator

Zapisz do zeszytu

Określ typ narratora. W tym celu odpowiedz na pytania i przepisz do zeszytu odpowiedzi.Znajdziesz je pod znakiem zapytania.

- Czy jest jedną z postaci świata przedstawionego utworu?

- Jaką wiedzę posiada?

- Jak zmienia sposób opowiadania o zdarzeniach?

USYSTEMATYZUJ WIEDZĘ

POWTÓRZ- przyda się przed kartkówką