Rodzaje formantów i ich funkcje

e e e e e e e e e e e e e e e e e a a a a a a a a a a a a a a

Temat: Rodzaje formantów i ich funkcje.

o o o o o o o o o o o o o o o o u u u u u u u u u u u u u u u

m m m m m m m m m m m m b b b b b b b b b b b b b b

Monika Szkliniarz

TYPY FORMANTÓW

Formant to element różniący wyraz pochodny od podstawowego, część dodana do wyrazu podstawowego (tworząca nowy wyraz). Wyróżniamy następujące typy formantów:

cząstka, która występuje po temacie słowotwórczym, np.:model/ka, szyb/szy, now/ość

cząstka, która występuje przed tematem słowotwórczym, np.: prze/śliczny, naj/lepszy, za/dzwonić

PRZEDROSTEK

PRZYROSTEK

cząstka występująca między dwiema częściami tematu słowotwórczego, który pochodzi z dwóch wyrazów, np.: powieści/o/pisarz, par/o/statek, żyw/o/płot

występuje, gdy końcowa część wyrazu podstawowego została odrzucona, np.: dźwigać -> dźwig ø

FORMANT ZEROWY

WROSTEK

FUNKCJE FORMANTÓW

Obejrzyj filmik dotyczący funkcji formantów słowotwórczych.

Wyrazy pochodne są tworzone przez różnego rodzaju formanty, które niosą ze sobą pewne znaczenia. Grupy wyrazów o podobnym znaczeniu słowotwórczym, wynikającym z ich budowy, należą do tej samej kategorii słowotwórczej.

RÓŻNEGO RODZAJU FORMANTY NIOSĄ ZE SOBĄ RÓŻNE ZNACZENIE - TWORZĄ RÓŻNE KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE

NAZWY ŻEŃSKIE

NAZWY URZĄDZEŃ I NARZĘDZI

NAZWY MIEJSC

NAZWY WYKONAWCÓW CZYNNOŚCI

NAZWY CZYNNOŚCI

-ka, -yni, -ica, -nica, -owa

-ak, -acz, -aczks, -nik, -alnik, -arka, -adło

-ania, -arnia, -alnia, -isko

-acz, -arz, -ak, -ca, -nik, -icie, -ec

-anie, -enie, -ka, -anka, -anina, -cie, ∅

RÓŻNEGO RODZAJU FORMANTY NIOSĄ ZE SOBĄ RÓŻNE ZNACZENIE - TWORZĄ RÓŻNE KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE

NAZWY CECH

NAZWY NOSICIELI CECH

ZGRUBIENIA

ZDROBNIENIA

-ek, -ka, -ko

-ek, -acz, -ec, -ik

-ek, -stwo, -ota

-sko, -isko, -ysko, -or, -ur

Dziękuję za uwagę.