Czego chcesz od nas, Panie

Jan Kochanowski

Czego chcesz od nas, Panie

renesansowa wizja Boga

Tylko afirmacja

Po lekcji

1. Znasz sylwetkę Jana Kochanowskiego,2. Umiesz wyszukać w tekście cechy renesansowego utworu, 3. Przypominasz sobie pojęcia "teocentryzm", "antropocentryzm", "reformacja", 4. Poznajesz pojęcia: wiersz sylabiczny, średniówka, afirmacja, 5. Znasz toposy Deus artifex i Deus faber

Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary? Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie: I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie. Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje, Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje. Wdzięcznym Cię tedy sercem, Panie, wyznawamy, Bo nad to przystojniejszej ofiary nie mamy.

Tyś Pan wszytkiego świata. Tyś niebo zbudował I złotymi gwiazdami ślicznieś uhaftował. Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi. Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi, A zamierzonych granic przeskoczyć się boi. Rzeki wód nieprzebranych wielką hojność mają, Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają, Tobie k’ woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’ woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi, Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa, Potym do gotowego gnuśna Zima wstawa.

Z Twej łaski nocna rosa na mdłe zioła padnie, A zagorzałe zboża deszcz ożywia snadnie. Z Twoich rąk wszelkie źwierzę patrza swej żywności, A Ty każdego żywisz z Twej szczodrobliwości. Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie! Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie. Chowaj nas, póki raczysz, na tej niskiej ziemi, Jedno zawżdy niech będziem pod skrzydłami Twemi.

Jaki jest Bóg?

Bóg-bezradny

Bóg-rzemieślnik

Bóg-zbawiciel

Bóg-mądry

Bóg-nieodgadniony

Bóg-okrutny

Bóg-artysta

Bóg-mściciel

Bóg-miłosierny

Stworzenie Adama Michał Anioł, Stworzenie Adama, ok. 1511, fresk, domena publiczna

Bóg Kochanowskiego

Bóg-rzemieślnik

Deus-faber

Bóg-artysta

Deus-artifex

Sędziwy William Blake, Sędziwy, 1794, akwaforta, British Museum, Londyn, domena publiczna

Tematy religijne w Pieśniach dlatego są tak istotne, że przez nie przeziera humanistyczny światopogląd, na który składają się optymizm, umiar i porządek jako trwałe elementy parenetycznego wzorca

Bóg ponadwyznaniowy

J. Ziomek, Literatura odrodzenia, Warszawa 1987, s.150

Zostają wydane dwa tomy Pieśni Kochanowskiego

1585

Życie itwórczość

Jan przychodzi na świat w średniozamożnej rodzinie szlacheckiej.

1584

Jan Kochanowski umiera nagle w Lublinie.

1530

Kochanowski przeprowadza się na wieś, do Czarnolasu, gdzie płodzi dzieci i wiersze.

1575

Kochanowski uczy się:w Akademii Krakowskiej,w Królewcu (stolica Prus),w Padwie (we Włoszech).

1544 - 1558

Artysta służy na dworach, m.in. u króla Zygmunta II Augusta.

1558-1570

Poeta wraca do Polski,zaczyna tworzyć po polsku.

1558

Zadanie dla nieobecnych

Przeczytaj artykuł i1. Przytocz argumenty dowodzące, że utwór Kochanowskiego jest modlitwą intelektualisty.2. Wskaż w pieśni te cechy, które sprawiają, że jest ona reprezentatywna dla Renesansu.

dla nieposiadających podręcznika - tekst

Dziękuję!

Na podstawie: podręcznik Ponad słowami 1, cz.2, Nowa Era, epodręczniki: https://epodreczniki.pl/a/bog-jana-kochanowskiego/D10wufI6x.Specjalne podziękowania dla Ewy Suleji.