MUZYKA JAZZOWA

Jazz- muzyczna przygoda.

Kl. I LO

J.Micał

Krótko o histori...

Jazz narodził się na przełomie XIX i XX w. w Nowym Orleanie, na południu Stanów Zjednoczonych. Ma swój początek w tradycyjnych pieśniach wykonywanych przez czarnoskórych Amerykanów, czyli w tzw. bluesie ('blue'-niebieski, dla czarnoskórych kolor żałoby, a wiec były to po prostu smutne pieśni, opisujące ciężki żywot niewolników, a z czasem muzyka ta przejmowała również niektóre elementy typowe dla muzyki amerykańskiej). Kolejną bazą dla jazzu były work songi, czyli tzw.: pieśni pracy (zawołanie solowe- odpowiedź chóru) oraz ragtime.

BLUES w wykonaniu Muddy Watersa

najsłynniejszy RAGTIME Scotta Joplina

A czym jest swing?

Jazz, to muzyka, w której bardzo ważną rolę odgrywa RYTM, polegający na wyprzedzeniach i opóźnieniach (krótkie- długie nuty). Płynny i kołyszący rytm w muzyce jazzowej to SWING.

A to ciekawe!

Poniżej fragment tanecznego swinga w wykonaniu "najpopularniejszego aktora wśród tancerzy i najlepszego tancerza wśród aktorów"- - Freda Astairea:

Tego samego słowa używano także do nazywania ukształtowanej w latach 30-tych i 40-tych XXw. odmiany jazzu, a także rodzaju tańca!

Sztuka improwizacji!

Poza charakterystycznym rytmem, kolejnym ważnym elementem w muzyce jazzowej jest IMPROWIZACJA, czyli nic innego jak tworzenie muzyki w trakcie jej wykonywania. Wzięła się ona z faktu, iż początki jazzu to całkowity brak zapisu nutowego i pełna spontaniczność!Zespoły jazzowe (zwane inaczej combo), często rozpoczynają utwór od przedstawienia głównego motywu muzycznego, a następnie przechodzą w partie improwizowane.Często są to improwizacje polegające na dialogowaniu, czyli "rozmowie" pomiędzy poszczególnymi instrumentami.

Instrumentarium w jazzie:

Instrumentami typowymi i najczęściej spotykanymi w zespołach jazzowych są m.in.:-fortepian, -kontrabas, -saksofon, -klarnet, -puzon, -trąbka, -instrumenty perkusyjne, -gitara Instrumentarium zmieniało się z czasem. I tak przy początkach jazzu, a właściwie jeszcze w erze blues'a były to głównie proste, często ręcznie wykonywane instrumenty, nieco później pianino, gitara, czy instrumenty dęte. Nowoczesny jazz natomiast bardzo często korzysta z instrumentów elektronicznych.

Najwięksi z największych!

A teraz przegląd największych twórców jazzu. To za ich przyczyną światowa muzyka zyskała wiele pięknych, znanych przez wszystkich STANDARDÓW (popularna melodia coverowana przez różnych muzyków). To oni tworzyli historię tego gatunku i ciężko wyobrazić sobie muzykę jazzową bez ich nazwisk.

LUIS ARMSTRONG

Luis Armstrong: rodzony w 1901 r. (zm. 1971r.), amerykański wokalista i trębacz jazzowy. Zasłynął oryginalnym stylem gry na trąbce. Jako ciemnoskóry artysta nie miał łatwych początków, jednak dzięki ogromnemu talentowi trafił w końcu do szerszej publiczności, a jego kompozycje znalazły się w kanonie światowego jazzu.

BENNY GOODMAN

Benny Goodman: być może nazwisko tego świetnego klarnecisty było dla Was do tej pory nieznane, jednak z pewnością przynajmniej część z Was kojarzy tę jego kompozycję.

ELLA FITZGERALD

A teraz dla odmiany kobieta- Ella Fitzgerald. Jedna z największych wokalistek jazzowych!

Nasze polskie podwórko jazzowe!

Jazz w Polsce istniał już w okresie międzywojennym, jednak na dobre rozwinął się po 1956r. Polacy mogą pochwalić się wybitnymi, znanymi na świecie jazzmanami(osoba grająca muzykęjazzową).Do tego grona zaliczyć należy na pewno:

Urszula Dudziak

Urszula Dudziak: to polska wokalistka jazzowa znana również poza granicami naszego kraju. Technika śpiewu, którą często posługuje się artystka, to popularny w jazzie SCAT. Polega on na śpiewaniu sylab zamiast słów.

Leszek Możdzer

Leszek Możdżer: świetny polski pianista jazzowy, którego nazwisko powinien kojarzyć każdy! A jeśli jeszcze nie kojarzycie, to koniecznie musi się to zmienić ;)Tutaj w kompozycji "Kołysanka", autorstwa innego wybitnego polskiego muzyka Krzysztofa "Komedy" Trzcińskiego:

Tomasz Stańko

Tomasz Stańko: wybitny kompozytor i trębacz jazzowy. Co ciekawe, urodzony w Rzeszowie. Zmarł w 2018 roku.

COVERY JAZZOWE

Na koniec utwory muzyczne, których z pewnością się tu nie spodziewaliście! Jednak w nieco innym wydaniu :)

Lorem ipsum

1

2

3

1. Napisz co sprawiło, iż przedstawione covery znanych utworów discopolowych, zabrzmiały w sposób jazzowy? (które z przedstawionych w tej lekcji elementów charakterystycznych dla tego gatunku, zostały tutaj zastosowane).2. Wymień 3 znaczenia słowa 'swing'. 3.Jak nazywa się: - zespół jazzowy, - muzyk wykonujący ten gatunek muzyczny? 4. Z jakich gatunków czerpie muzyka jazzowa? 5. Wymień znanego klarnecistę jazzowego, który pojawił się w tej lekcji.

ZADANIA SPRAWDZAJĄCE

Jazz narodził się na przełomie XIX i XX w. w Nowym Orleanie, na południu Stanów Zjednoczonych.Wyrósł, m.in. na bazie work songów (pieśni pracy), blues'a i ragtime'u (gatunek utworów fortepianowych).Do jego cech charakterystycznych zaliczamy: rytm (swing) oraz improwizacje. combo: zespół grający jazzstandard: popularna melodia coverowana przez różnych muzykówswing: kołyszący rytm w jazzie, podgatunek jazzu, taniec.Wybitni jazzmani:- Louis Armstrong- Benny Goodman- Ella Fitzgerald- Duke Ellington - Tomasz Stańko, - Leszek Możdzer, - Urszula Dudziak,