Białka

BIAŁKA

budowa, właściwości, rola

Co należy wiedzieć, umieć:

• wymienić pierwiastki, których atomy wchodzą w skład cząsteczek białek,
• wiedzieć, że białko jest związkiem chemicznym powstającym w wyniku kondensacji aminokwasów,
• umieć zapisać reakcję kondensacji dwóch cząsteczek glicyny,
• badać i wiedzieć, jak zachowa się białko pod wpływem ogrzewania, etanolu, kwasów, zasad, soli metali ciężkich, chlorku sodu,
• opisać różnicę w przebiegu denaturacji i koagulacji białek, wymienić czynniki, które wywołują te procesy,
• zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie, które pozwoli wykryć obecność białka.

1. Występowanie

Białka to podstawowy składnik organizmów - pełnią funkcję budulcową: budują mięśnie, paznokcie, włosy, tkanki, uczestniczą w procesach biochemicznych (np. enzymy białkowe)

HEMOGLOBINA - znajduje się w czerwonych ciałkach krwi, jej zadaniem jest transportowanie tlenu.

mozaBook

2. Budowa

Białka są związkami wielkocząsteczkowymi - mogą zawierać od kilkuset do kilku milionów atomów. Cząsteczki białek są zbudowane z czterech podstawowych pierwiastków - węgla, wodoru, tlenu i azotu. W skład niektórych białek mogą też wchodzić np. siarka, fosfor, miedź, magnez, żelazo, cynk, jod.

2. Budowa

Podstawową "cegiełką" są aminokwasy, które wiążą się ze sobą wiązaniem peptydowym. Aminokwasów białkowych jest 20.

I Struktura pierwszorzędowa - sekwencja aminokwasów

IV Struktura czwartorzędowa

II Struktura drugorzędowa

III Struktura trzeciorzędowa

mozaBook

2. Budowa

Podstawową "cegiełką" są aminokwasy, które wiążą się ze sobą wiązaniem peptydowym. Aminokwasów białkowych jest 20.

Reakcja kondensacji dwóch aminokwasów (alaniny i glicyny). W wyniku tej reakcji tworzy się wiązanie peptydowe w dipeptydzie i odchodzi cząsteczka wody.

mozaBook

2. Budowa

Podstawową "cegiełką" są aminokwasy, które wiążą się ze sobą wiązaniem peptydowym. Aminokwasów białkowych jest 20.

polipeptyd zbudowany z kilku reszt aminokwasowych

Umownie białkami nazywamy związki, których łańcuch zawiera więcej niż 100 resz aminokwasowych, a związki o krótszych łańcuchach zaliczane są do polipeptydów.

mozaBook

2. Budowa

Podstawową "cegiełką" są aminokwasy, które wiążą się ze sobą wiązaniem peptydowym. Aminokwasów białkowych jest 20.

Umownie białkami nazywamy związki, których łańcuch zawiera więcej niż 100 resz aminokwasowych, a związki o krótszych łańcuchach zaliczane są do polipeptydów.

mozaBook

3. Właściwości

3. Właściwości

DOŚW. Badanie wpływu różnych substancj na białko jaja kurzego

Obserwacje: we wszystkich probówkach strącają się kłaczkowate osady (białko ścięło się); osad ten nie rozpuścił się w wodzie

Wniosek: Białko uległo nieodwracalnej koagulacji - denaturacji.

3. Właściwości

DOŚW. Badanie wpływu różnych substancj na białko jaja kurzego

Obserwacje: w obu probówkach strącają się kłaczkowate osady (białko ścięło się); osad ten rozpuścił się w wodzie

Wniosek: Białko uległo odwracalnej koagulacji - wysalaniu.

3. Właściwości

koagulacja białka "ścięcie"

denaturacja nieodwracalne ścięcie białka, zniszczona zostaje struktura przestrzenna białka, białko traci swoje biologiczne właściwości, zachodzi pod wpływem: * wysokiej temperatury * alkoholu * kwasów * zasad * soli metali ciężkich np. soli ołowiu (nie ołowiu metalicznego), soli miedzi, soli rtęci, itp.

wysalanie to odwracalna koagulacja, która nie narusza struktury przestrzennej białka, zachodzi pod wpływem soli metali lekkich np. sól kuchenna (NaCl), soli potasu

4. Wykrywanie białka

WYKRYWANIE BIAŁKA

reakcja biuretowa pod wpływem świeżo wytrąconego wodorotlenku miedzi(II) Cu(OH)₂ pojawia się ciemnofioletowe zabarwienie, wykrywamy nią obecność wiazań peptydowych

reakcja ksantoproteinowa pod wpływem stężonego kwasu azotowego(V) HNO₃ białko barwi się na żółto

DZIĘKUJĘ!

a u Ciebie jak jest :) pozdrawiam

Jażdżewska Daria

"Ciekawa chemia" WSiP "Świat chemii" WSiP mozaBook