Humanizam i Renesansa

Humanizam i Renesansa

Renesansa (franc.renaissance: obnova, preporod), naziv za razdoblje u evropskoj kulturi od 15. do 16. stoljeća koje odlikuje obnavljanje klasične antičke kulture.

Povezivanju antike i modernog vremena doprinijeli su humanisti, ljubitelji starine i pristalice novog načina obrazovanja.

Sa humanistima u Italiji, kolijevci renesanse i humanizma, počinje novi pogled na svijet i čovjeka.

Riječ humanizam potječe od latinske riječi humanus-ljudski

Humanisti su oživjeli interes za antiku. U samostanskim bibliotekama čuvana su djela antičkih autora. Evropa je ponovo za njih saznala iz arapskih prijevoda i od Bizantinaca koji su izbjegli iz Carigrada 1453.

Humanisti su cijenili znanje koje više nije pod kontrolom crkve.

Ideja individalizma postaje dominantna. Unvivezalno obrazovan čovjek postaje posebno cijenjen.

Djela Aristotela, Platona, Sokrata i drugih su čuvali, prevodili i prepisivali redovnici u samostanima.

Humanizam i renesansa su se iz svoje kolijevke Italije postepeno proširili i na druge dijelove Evrope.

Dugo vremena, glavno žarište renesanse i centar okupljanja humanista bila je Firenca koja uspon doživljava u vrijme vadavine čuvene porodice Mediči.

Širenju humanističkih ideja doprinijeli su i tehnički pronalasci, u prvom redu štamparska mašina Gutenberga.

Glavni nosioci humanističke misli u Italiji bili su pjesnici i umjetnici. Među njima posebno se ističu:

Dante Aligijeri

"Božanstvena komedija"

Frančesko Petrarka

"Kanconijer"

"Dekameron"

Đovani Bokačo

Renesansa je doživjela najpotpuniji izraz u umjetnosti.Umjetnici uvode slobodu pokreta kao u antičkoj umjetnosti i napuštaju stroge srednjovjekovne kanone.

Pape angažuju umjetnike da grade crkve, ukrašavaju zidove slikama i skulpturama.

Renesansa je intelektualni i umjetnički procvat koji je započeo u Italiji još u 14. stoljeću, kulminirao je u 16. stoljeću, a imao je veliki uticaj i u drugim dijelovima Evrope.

Renesansa je era koja je naglašavala studije, učenje, i poboljšanje samog sebe. Njeni mislioci, pisci i umjetnici bili su ponosni sa "ponovnim otkrivanjem" klasične književnosti Grka i Rimljana koja je bila ignorisana ili zaboravljena u srednjem vijeku

Među najveće arhitekte italijanske renesasne umjetnosti spadaju:

Filipo Bruneleski

Donato Bramante

Arhitekturom su se, osim slikarstva i kiparstva bavili i: Mikelanđelo Buonaroti, Rafaelo Santi, Leonadro da Vinči...

Leondardo da Vinči

Mikelanđelo Buonaroti

Rafaelo Santi

Preporod u nauci

Renesansno doba označilo je preporod i u nauci.

Tri Keplerova zakona, njemačkog astronoma, matematičara i fizičara, utvrdila su heliocentrični sistem kao naučno saznanje. Jedan je od utemeljitelja moderne astronomije.

Nikola Kopernik, poljski astronom je svojom heliocentričnom teorijom srušio do tada geocentričnu sliku svijeta.

Galileo Galilej, osnivač je klasične mehanike. Napravio je teleskop. Potvrdio je Kopernikovu heliocentričnu teoriju.

Veliki doprinos razvoju fizike dao je engleski naučnik Isak Njutn koji je uspostavio zakone mehanike i zakone o gravitaciji.

Izvori i literatura korišteni za sadržaj prezentacije: 1. Historija, Udžbenik za treći razred gimnazije, Hadžija Hadžiabdić, Edis Dervišagić, Bosanska knjiga, Tuzla, 2007. 2. Historija, Udžbenik za treći razred gimnazije, Vehid Smriko, Sarajevo Publishing, Sarajevo, 2003. 3. Internet