Zmysły powonienia, smaku i dotyku

temat

Zmysły powonienia, smaku i dotyku.

Biologia klasa VII

cele lekcji

1. Dowiesz się gdzie są zlokalizowane receptory zmysłu powonienia i zmysłu smaku.

2. Poznasz rolę zmysłów smaku, powonienia i dotyku.

3. Określisz jakie receptory znajdują się w skórze.

zadanie

Przypomnijmy sobie

Co to jest zmysł?

Zmysł jest to zdolność odbierania bodźców ze środowiska. Na każdy ze zmysłów składają się odpowiednie narządy zmysłów, w których najważniejszą rolę odgrywają receptory.

Funkcje zmysłów

Każdy zmysł pełni w organizmie określoną funkcję.

WZROK I SŁUCH

WĘCH, SMAK I DOTYK

Och, ten zapach - zmysł powonienia, węch

Receptorami służącymi do odbierania zapachów są komórki węchowe, znajdują się w jamie nosowej. Cząsteczki związków chemicznych unoszące się w powietrzu dostają się do nosa wraz z wdychanym powietrzem i pobudzają komórki nerwowe do wysyłania impulsów nerwowych.

Info

Położenie komórek węchowych

Komórki węchowe leżą w górnej części jamy nosowej, dzięki temu najlepiej odczuwamy zapachy, gdy głęboko wciagniemy powietrze. Wtedy więcej znajdujacych się w nim cząsteczek substancji dociera do receptorów.

zadanie

Video

O zmyśle powonienia - trochę na wesoło

Mmm, mmm, pyszne - zmysł smaku

W obrębie podniebienia, gardła a szczególnie na jezyku znajdują się brodawki smakowe, zawierające setki kubków smakowych. W kubkach smakowych znajdują się komórki reagujące na substancje chemiczne, zawarte w naszych pokarmach. Komórki te wysyłają impulsy do mózgu, który interpretuje je jako wrażenia smakowe.

Budowa języka

Receptory smaków znajdują się w kubkach smakowych. Odbierają one bodźce chemiczne dostarczane przez substancje chemiczne rozpuszczone w wodzie. Dlatego też do pełnego odbioru smaku zjadanego pokarmu bardzo ważne jest jego zwilżenie śliną.

Rodzaje brodawek i ich rozmieszczenie na języku

zadanie

Rodzaje smaków

Wyróżniamy pięć smaków: kwaśny, słony, słodki, gorzki i umami (smak kwasu glutaminowego). Smaki słodki, umami i lekko słony zachęcają do spożywania pokarmu, natomist smak gorzki i kwaśny pełnią funkcję ostrzegawczą i zniechęcają do spożycia np. nieświeżego pokarmu.

Info

zadanie

Video

Obejrzyj film

Współdziałanie węchu i smaku

Węch i smak to dwa ściśle ze sobą połączone zmysły. W obu przypadkach odbiór wrazeń opiera się na pobudzeniu chemoreceptorów przez substancje chemiczne. Zmysły węchu i smaku współdziałają również ze sobą w zakresie odbioru bodźców ze środowiska. Zapach pokarmu potęguje jego smak, może także zwiększać apetyt.

Jak chronić węch i smak?

Delikatnie szczotkuj język.

Zaszczep się przeciwko grypie.

Nie pal papierosów.

Boleśnie gorący temat - zmysł dotyku

Nawet pozbawieni pozostałych zmysłów moglibyśmy sporo dowiedzieć się o otoczeniu dzięki zmysłowi dotyku. Tysiące receptorów w skórze umożliwia nam rozpoznanie temperatury, powierzchni, odczuwanie ucisku i bólu. Niewidomy rękami czyta i dotykając, "widzi"

Skóra - narząd dotyku

Twoje oczy, uszy, nos i język zawierają wyspecjalizowane receptory, z kolei w skórze znajdujemy jedynie receptory ogólne, ale są one podzielone na kilka klas, z których każda odpowiada za inne wrażenie dotyku, od delikatnych muśnięć, poprzez uczucie nacisku i drgań, aż po bolesne doznania.

zadanie

Info

Alfabet Braille'a

Jest to alfabet dla ludzi niewidomych stworzony przez Louisa Braille'a. Niewidomi, posiadają wrażliwe opuszki palców. Wykorzystują tą umiejętność do czytania. Przesuwając palcami po stronie, wyczuwają wypukłe punkty i rozpoznają poszczególne literki.

Ciekawostki

Pamięć zapachów

Zapamiętywanie

Śpiące receptory

Utrata zmysłów

Znaczenie zapachu

Dziękuję za uwagę!