Motyw Vanitas

BarokMotyw vanitas

Źródło

Pojęcie

Symbole

Przykłady

Vanitas w baroku

Vanitas współcześnie

1

2

3

4

5

6

aut. A. Miller

Pojęcie ma związek z myślą przewodnią Księgi Koheleta– Vanitas vanitatum et omnia vanitas– Marność nad marnościami i wszystko marność (Koh 1,2 BT).

Vanitas (łac. marność) to motyw religijno-artystyczny,który związany jest z obrazowaniem marności i nietrwałości rzeczy dotczesnych.Motyw marności najbardziej widoczny jest w epoce średniowiecza i baroku , fascynacja śmiercią i przemijaniem przejawiała się w sztuce i literaturze . Przemyślenia na tle egzystencjalnym pojawiały się także w innych epokach.

Marność jest przedstawiana przez wiele symboli: czaszkę , zepsute lub więdnące owoce, zegary i klepsydry oraz instrumenty muzyczne,a także wszystko to, co pokazuje nieuchronność upływu czasu.

Caravaggio, Święty Hieronim (1607)

1

2

3

4

5

6

Przykłady barokowych dzieł, w których widoczny jest motyw Vanitas

Guercino, Et in Arcadia ego (1618-22)

Pieter Claesz, Vanitas – martwa natura (1625)

Adriaen van Utrecht, Martwa naturaz bukietem i czaszką (ok. 1642)

Philippe de Champaigne, Vanitas (ok. 1671)

Pieter Boel, Wielka martwa natura z trumną oraz symbolami władzy i bogactwa (1663)

Suzanne Ankers - Vanitas (in a Petri Dish)

Azuma Makoto - Iced Flowers

Ori Gersht - Blow Up

Ori Gersht - Wideo

Mat Collishaw - Natura Morte

Klaus Pichler - one Third

Andrzej Dybowski - Layers of Fear