Zdanie pojedyncze

Krótko i zwięźle lub dłużej i ciekawiej

wypowiedzenia

WYPOWIEDZENIA

równoważniki zdań

zdania

zdania

równoważniki zdań

posiadają orzeczenie

Zdanie pojedyncze nierozwinięte zawiera tylko podmiot i orzeczenie.

nie posiadaja orzeczenia

posiadają co mnajmniej jedno orzeczenie

nie posiadają orzeczenia

zdania pojedyncze

zdania złożone

składa się z dwóch lub więcej zdań pojedynczych

rozwinięte

nierozwinięte

Zdanie pojedyncze nierozwinięte składa się z:

orzeczenia

Idex

Czyta.

np.

lub

› Lorem ipsum› Lorem ipsum

› Lorem ipsum› Lorem ipsum

podmiotu i orzeczenia.

Chłopiec czyta.

np.

Zdanie pojedyncze rozwinięte składa się z :

orzeczenia

podmiotu

określeń: przydawki, dopełnienia i okolicznika

Czyta.

Chłopiec czyta.

Skupiony

chłopiec czyta.

książkę.

Skupiony

chłopiec czyta

Skupiony

książkę

chłopiec czyta

w bibliotece.

Rozwijanie zdania pojedynczego polega na dodawaniu do niego nowych wyrazów (określeń), które wzbogacają jego treść:

PRZYDAWEK

jaki? jaka? jakie?

Info

który? która? które?

OKOLICZNIKÓW

czyj? czyja? czyje?

Info

jak? w jaki sposób?

ile? który z kolei?

po co? w jakim celu?

dlaczego? z jakiego powodu?

DOPEŁNIEŃ

gdzie? dokąd? skąd?

kogo? czego?

Info

kiedy? jak długo?

komu? czemu?

pod jakim względem?

kogo? co?

w jakim stopniu? jak bardzo?

(z) kim? (z) czym?

pod jakim warunkiem?

(o) kim? (o) czym?

Przecinek w zdaniu pojedynczym.

W zdaniu pojedynczym przecinek stawiamy:

• między wyrazami odpowiadającymi na to samo pytanie:

Kupiłam smaczne (co?) jabłka, gruszki, śliwki.

• przed spójnikami: ale, a (w znaczeniu przeciwstawnym), lecz, więc, czyli:

Nauczycielka była wymagająca, ale życzliwa.

Nie jest chory, lecz tylko zmęczony.

Należy jeść podczas obiadu, a nie wieczorem.

W zdaniu pojedynczym przecinka nie stawiamy:

• między wyrazami odpowiadającymi na różne pytania:

Ułożyłam na półce (czyje?) swoje (jakie?) nowe książki.

• przed spójnikami: i, a (w znaczeniu i), oraz, lub, albo, ani, czy:

Lubię teatr i jazdę na rowerze.