kwas octowy

Kwas octowy

Barbara Kałążny

Cele lekcji:

1. Dowiemy się jak powstaje kwas etanowy 2. Zbadamy właściwości kwasu etanowego 3. Poznamy reakcje jakim ulega kwas etanowy 4. Poznamy zastosowanie kwasu etanowego

Wstęp

Kwas etanowy jest drugim związkiem w szeregu homologicznym kwasów karboksylowych - ma 2 atomy węgla w cząsteczce (czyli pochodzi od etanu). Jego nazwa zwyczajowa to KWAS OCTOWY.

To dość dobrze znany przedstawiciel kwasów karboksylowych dlatego przyjrzymy mu się bliżej

Jak powstaje kwas octowy?

Podczas psucia się wina można zauważyć pojawienie się nowego - kwaśnego smaku. Jest to związane z zachodzącą pod wpływem enzymów wytwarzanych przez bakterie z powietrza reakcją fermentacji octowej.

Zauważ: etanol i kwas etanowy to pochodne tego samego alkanu: etanu

Jak widzimy na równaniu reakcji fermentacja octowa polega na utlenieniu etanolu (składnika wina) pod wpływem enzymów wytwarzanych przez tzw. bakterie octowe.

badanie właściwości kwasu octowego

To doświadczenie możesz częściowo wykonać sam! :) Z pewnością znajdziesz w domu ocet - rozcieńczony (6% lub 10%) roztwór kwasu octowego.

Spróbuj wykonać samemu:

Nalej niewielką ilość octu do szklanki i oceń: barwę, zapach a następnie dodaj wody i oceń rozpuszczalność w wodzie. Możesz też zbadać odczyn za pomocą naturalnych wskaźników: esencji herbacianej lub wywaru z czerwonej kapusty.

Zobacz ciekawostkę:

Zobacz również filmik:

badanie właściwości kwasu octowego

Wniosek z obserwacji

Na podstawie wykonanych/obejrzanych doświadczeń możemy stwierdzić, że:- kwas octowy jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym ostrym zapachu, - bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, - wykazuje odczyn kwasowy, a to oznacza, że ulega dysocjacji jonowej na kationy wodoru i aniony reszty kwasowej (dokładnie tak, jak było przy kwasach nieorganicznych). Równanie reakcji dysocjacji:

Zobacz ciekawostkę:

Zobacz również filmik:

badanie właściwości kwasu octowego - palność

Czy pamiętasz, że każdy związek organiczny można spalić??Również i kwas octowy ulega reakcji spalania, a produkty tej reakcji są analogiczne jak w przypadku węglowodorów czy alkoholi.

Zobacz filmik:

Równanie reakcji spalania całkowitego

badanie właściwości kwasu octowego - tworzenie soli

Czy kwasy karboksylowe- tak samo jak kwasy nieorganiczne mogą tworzyć sole??Czy pamiętasz z jakimi związkami reagowały kwasy??

Doświadczenie I: Reakcja kwasu octowego z zasadą sodową

Zaobserwowano, że fenoloftaleina po dodaniu kwasu octowego odbarwiła się.Wniosek z tego taki, że zaszła reakcja zobojętniania między kwasem octowym a zasada sodową. Reakcję tę przedstawia równanie:

badanie właściwości kwasu octowego - tworzenie soli

Doświadczenie III: Reakcja kwasu octowego z tlenkiem miedzi(II)

Zaobserwowano pojawienie się niebieskiej barwy.Wniosek : powstała nowa (niebieska) substancja. Kwas octowy przereagował z tlenkiem miedzi(II) w wyniku czego powstała niebieska sól - octan miedzi(II) oraz woda.

badanie właściwości kwasu octowego - tworzenie soli

Doświadczenie II: Reakcja kwasu octowego z magnezem

Zaobserwowano, że reakcja zachodzi gwałtownie, wydziela się ciepło i bezbarwny gaz spalający się z charakterystycznym dźwiękiemWniosek : kwas octowy przereagował z magnezem a jednym z produktów reakcji był wodór. (magnez wyparł wodór z kwasu). Drugim produktem jest sól - octan magnezu.

badanie właściwości kwasu octowego - tworzenie soli

Z przeprowadzonych doświadczeń wynika, że kwas etanowy (tak jak inne podobne mu kwasy karboksylowe, oraz jak kwasy nieorganiczne) tworzy sole w reakcjach z: - zasadą (wodorotlenkiem metalu) - metalem aktywnym - tlenkiem metalu

PODSUMOWANIE DOŚWIADCZEŃ

Nazwy soli kwasów karboksylowych tworzy się tak samo jak soli kwasów nieorganicznych. Zwróć uwagę że sole organiczne zawsze są solami tlenowymi, więc ich nazwy mają końcówki - an.

zastosowanie kwasu octowego

Gdzie jeszcze oprócz kuchni można wykorzystać kwas octowy? Kliknij by sprawdzić

instrukcje doświadczeń do samodzielnego wykonania

Reakcja wymiany: kwasu z solą

Doświadczenie "magiczny atrament"

Doświadczenie "chemiczne jo-jo"

dziękuję za uwagę