Nauka o języku dla maturzystów

TO

NAUKA O JĘZYKU NA MATURZE

TAKIE PROSTE!

Agata Karolczyk-KozyraKreatywny polonista

Spis treści

Terytorialne, środowiskowe i zawodowe odmiany polszczyzny

Znak i system znaków

Stylizacja i jej rodzaje

Akt komunikacji językowej

Błędy jezykowe i ich rodzaje

Funkcje tekstów

ZNAK

przedmiot, czynność, zjawisko fizyczne postrzegane jako element majacy znaczenie, czyli wskazujący na rzeczywistość poza nim. Może mieć postać graficzną, obrazową, formę dźwięku, zapachu, gestu.

Podaj przykład znaków majacych postać graficzną, formę dźwięku, zapachu, gestu.

RODZAJE ZNAKÓW

podział

Title

znaki umowne

znaki naturalne

związek między znakiem a tym, co on oznacza, jest naturalnynp. błyskawice - oznaka burzy, kaszel - oznaka choroby

związek między znakiem a tym, co on oznacza, jest ustalony na mocy konwencji, czyli umowy ogólnie przyjętej przez dane społeczeństwonp. czarne szaty - oznaka żałoby, rysunek płonacego ognia - oznaka materiałów łatwopalnych

15$

AKT KOMUNIKACJI

1. Na podstawie podanego wykresu oraz zaproponowanej lekcji omów, na czym polega akt komunikacji. Uwzględnij jego składniki. 2. Co wpływa na skuteczność komunikacji? Podaj przykład z własnych doświadczeń językowych oraz z tekstu literackiego. 3. Na czym polega etyka językowa? Podaj przykłady naruszania zasad etki językowej w literaturze i w życiu codziennym.

FUNKCJE TEKSTÓW

Zapoznaj się z lekcją i podaj przykłady tekstów, w których dominują funkcje:

informatywna

poetycka

ekspresywna

fatyczna

Funkcje

metajęzykowa

impresywna

wypowiedzi

ODMIANY POLSZCZYZNY

Środowiskowe

Zawodowe

Terytorialne

1. Czym jest gwara?2. Czym jest dialekt? 3. Wymień pięć podstawowych dialektów polszczyzny. 4. Podaj cechy jednego z dialektów.

1. Czym jest gwara środowiskowa?2. Na czym polega ekspresywność gwar środowiskowych?

1. Podaj cechy gwar zawodowych.2. Na czym polega tajność w gwarach zawodowych?

Wskaż teksty literackie, w których występuje gwara terytorialna.

Wskaż teksty literackie, w których występuje gwara środowiskowa.

Wskaż teksty literackie, w których występuje gwara zawodowa.

STYLIZACJA JĘZYKOWA

Zastanów się, czy znasz jeszcze inne rodzaje stylizacji. Jeśli tak, to jakie?

Dialektyzacja

Kolokwializacja

Archaizacja

1. Podaj cechy archaizacji.2. Wskaż dzieła, w których została zastosowana. 3. Podaj przykłady archaizmów. 4. Określ funkcję archaizacji.

1. Podaj cechy dialektyzacji.2. Wskaż dzieła, w których została zastosowana. 3. Podaj przykłady słownictwa gwarowego. 4. Określ funkcję dialektyzacji.

1. Podaj cechy kolokwializacji.2. Wskaż dzieła, w których została zastosowana. 3. Podaj przykłady kolokwializmów. 4. Określ funkcję kolokwializacji.

Błędy językowe

Błąd językowy - nieuzasadnione odstępstwo od normy językowej. Zadanie: Omów rodzaje błedów językowych.

Iwona Gubańska o błędach językowych

Materiały:

1. Materiały edukacyjne ze strony epodreczniki.pl2. Iwona Gubańska, O błędach językowych, CDN Leszno

KONTAKT

Do zobaczenia:

POWODZENIA NA MATURZE!