"Tędy i owędy" M. Wańkowicz
Lidia Nykiel
Created on April 5, 2020
More creations to inspire you
DAILY SPECIALS VERTICAL MENU
Personalized
AQUAPONICS
Personalized
HUMAN RIGHTS INFOGRAPHIC
Personalized
THE EVOLUTION OF THE THERMOMETER INFOGRAPHIC
Personalized
KAWAII CULTURE INFOGRAPHIC
Personalized
CELL TYPES: VERTICAL INFOGRAPHICS
Personalized
BRAZILIAN CARNIVAL INFOGRAPHIC
Personalized
Transcript
"TĘDY i owędy" - fragm.
"Tędy i owędy"- zadania
Melchior Wańkowicz - polski publicysta,prozaik, reportażysta.
Zapoznaj się z informacjami dot. życia i twórczości autora. Otwórz info!
"Tędy i owędy" to zbiór reportaży, w których autor czerpie ze swoich wspomnień.
Z uwagą przeczytaliśmy tekst!
O szkole z przymrużeniem oka.
Uczniowie i nauczyciele.
Walka o polską szkołę.
O gatunku utworu
Mozolną ścieżką wiedzy...
Temat lekcji zapisz w zeszycie!
Melchior wańkowicz
+info
Melchior Wańkowicz (1892 – 1974) – polski publicysta, prozaik i reportażysta. Urodził się niedaleko Mińska w zaborze rosyjskim jako syn powstańca styczniowego. Wcześnie osierocony, przez pewien czas wychowywał się u babki. Naukę rozpoczął w Zakopanem, a od 1903 r. kontynuował ją w Warszawie, gdzie zaangażował się w niepodległościową działalność konspiracyjną. W 1905 r. uczestniczył w strajku szkolnym , później redagował nielegalne pismo młodzieżowe „Wici”. Po maturze studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowi. W 1914 r., gdy rozpoczęła się I wojna światowa, został powołany do wojska rosyjskiego, skąd udało mu się zwolnić. Pracował w organizacji zajmującej się ewakuacją Polaków z terenów ogarniętych walkami. Kiedy Polska odzyskała niepodległość, ukończył studia w Warszawie i poświęcił się pracy literackiej i dziennikarskiej. Założył Towarzystwo Wydawnicze „Rój”. Był też doradcą reklamowym (to on wymyślił słynne hasło: „Cukier krzepi”). We wrześniu 1939 r. przedostał się przez Rumunię na Bliski Wschód, następnie przebywał we Włoszech, Francji, w Anglii i Niemczech. Pełnił funkcję korespondenta wojennego. Po wojnie przez jakiś czas mieszkał w Stanach Zjednoczonych, a w 1958 r. powrócił do kraju. W 1964 r. został aresztowany przez władze komunistyczne ,a następnie sądzony w głośnym procesie o „ przesyłanie za granicę materiałów szkalujących Polskę Ludową”. Melchior Wańkowicz bywa nazywany ojcem polskiego reportażu, gdyż stworzył oryginalny typ opowieści , w której autentyzm zdarzeń łączy się z pełnymi humoru wspomnieniami. W swojej twórczości zawsze angażował się w sprawy Polski i Polaków, a każda z jego książek była dużym wydarzeniem. Wydał m.in. „Szczenięce lata”, „Na tropach Smętka” „Bitwę o Monte Cassino”, „Ziele na kraterze”.
Cechy gawędy:
- swobodny styl,
- luźna kompozycja,
- bezpośrednie zwracanie się do czytelnika,
- dygresje,
- obecność sympatycznego i gadatliwego narratora,
- brak chronologii w narracji,
- idealizacja świata przedstawionego.
- opisywane realne wydarzenia,
- rzeczywiste miejsca i postaci,
- narrator - uczestnik lub obserwator wydarzeń,
- pogłębione opisy rzeczywistości,
- subiektywne komentarze, opinie i wnioski autora.
Czas i miejsce akcji Akcja gawęd Wańkowicza obejmuje szeroki horyzont. Opisywane wspomnienia dotyczą lat młodzieńczych bohatera, lat spędzonych w okupowanej Warszawie, końca zaborów, dwudziestolecia międzywojennego, a także rzeczywistości amerykańskiej tuż po zakończeniu wojny. Większość opisu dotyczy jednak Warszawy i szkolnych perypetii autora (Wańkowicz uczęszczał tam do Gimnazjum Chrzanowskiego. Geneza"Tędy i owędy" to jeden z ciekawszych zbiorów gawęd wydanych przez mistrza tego gatunku, jakim był Melchior Wańkowicz. Zbiór ukazał się w po praz pierwszy w 1961 roku w wydawnictwie ISKRY. Był to czas, kiedy pisarz powrócił z emigracji. Gawędy pojawiły się w momencie gdy popularność Wańkowicza była bardzo wysoka, z czego ówczesne władze PRL-u nie były zadowolone.
Polecenie 1 Opisz realia szkolne przedstawione w tekście. Przykładowe odpowiedzi: (zapisz w zeszycie) – językiem wykładowym był język rosyjski (potem, po strajku, wprowadzono język polski), – w szkole panowała surowa dyscyplina, – w razie nieobecności nauczyciela uczniowie byli pilnowani przez specjalnego belfra, – uczniowie za karę byli przetrzymywani w karcerze, – uczono się m.in. języka rosyjskiego, języka francuskiego, języka łacińskiego. Polecenie 2 Zastanów się, jakie zabawne powiedzenia, postaci, sytuacje lekcyjne przywołał autor w tekście? Przykładowe odpowiedzi: (zapisz w zeszycie)
Polecenie 1 Przeczytaj poniższy tekst i i wskaż nawiązania do tych wydarzeń w tekście Wańkowicza (ustnie). Podpowiedź: zwróć szczególną uwagę na podkreślenia. Polecenie 2. Spośród podanych wartości wskaż te, które były ważne dla autora "Tędy i owędy". miłość, osiągnięcie sukcesu, wolność, patriotyzm, mądrość, rywalizacja, szkoła, współpraca z innymi, godność, przyjaźń, koleżeństwo, wiedza Zapisz je w zeszycie.
Polecenie 1 W oparciu o tekst opisz relacje uczniów z kilkoma nauczycielami. Przykładowa odpowiedź:
Napisz ogłoszenie do gazetki szkolnej, w którym zachęcisz uczniów szkoły do wzięcia udziału w spotkaniu poświęconym życiu i twórczości Melchiora Wańkowicza. Użyj dwóch argumentów. Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa , ortograficzna i interpunkcyjna.