Pasożytnictwo- klasa 8

Temat:

Pasożytnictwo

Pasożytnictwo

To rodzaj oddziaływania antagonistycznego (ujemnego) tzn. przynajmniej jedna ze stron tej zależności ponosi straty. Pasożyt, żyje kosztem drugiego organizmu zwanego "żywicielem".

Pasożyty dzielimy na dwie główne grupy:

Pasożyty wewnętrzne, które żyją wewnątrz organizmu żywiciela. Np. tasiemiec, owsiki, przywry.

Pasożyty zewnętrzne występujące na powierzchni organizmu gospodarza. Np. kleszcz, pchła, wesz.

Przedstawiciele pasożytów

Włosień kręty

Tasiemiec uzbrojony

Glista ludzka

Pijawka lekarska

Wszy

Kleszcz

Pasożyty zewnętrzne

Te występujące u zwierząt, zwykle żywią się krwią, naskórkiem czy piórami. Mogą one być przyczepione (stale lub czasowo) do organizmu gospodarza (np. kleszcz, pijawka) lub swobodnie się po nim poruszać (jak wszy i pchły). Cały czas mają one kontakt ze środowiskiem zewnętrznym i po śmierci żywiciela mogą znaleźć nowego gospodarza. Najlepsze warunki mają te pasożyty, które żerują na osobnikach licznych i mocno zagęszczonych populacji.

Pasożyty wewnętrzne

Te, które żerują na zwierzętach mogą występować w różnych częściach ich organizmu. Są często spotykane w układzie pokarmowym (np. owsiki, tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony, glista ludzka), gdzie żywią się głównie treścią pokarmową. Niektóre z nich mogą jednak żyć w narządach wewnętrznych – np. wątrobie (motylica wątrobowa), dwunastnicy, płucach, mózgu, mięśniach szkieletowych. Niektóre pasożyty wewnętrzne żywią się krwią lub nabłonkiem. Pasożyty wewnętrzne są znacznie bardziej uzależnione od swojego żywiciela niż pasożyty zewnętrzne. Często, gdy ginie gospodarz, jego pasożyty umierają wraz z nim. Jedynie w niektórych przypadkach mają szansę przetrwać, np. gdy ciało gospodarza zostanie zjedzone przez inne zwierzę.

+info

Pasożyty roślin

Wiele pasożytów żeruje na roślinach lub w ich wnętrzu. Należą do nich np. bakterie chorobotwórcze, nicienie glebowe, grzyby, owady, rdza źdźbłowa, huby, larwy chrabąszcza (pędraki) i bielinka kapustnika, larwy i dorosłe osobniki mszycy. Wśród roślin też są pasożyty. Jednym z nich jest łuskiewnik, pasożyt drzew.

Przystosowanie pasożytów zewnętrznych do pasożytnictwa

Owady pasożytnicze często nie mają skrzydeł, ponieważ przemieszczają się wraz ze swoim żywicielem.

Odnóża czepne lub przyssawki, umożliwiające im utrzymanie się na ciele żywiciela

Ogromna ilość potomstwa

Specjalne aparaty gębowe, które umożliwiają przebicie skóry żywiciela (np. komar aparat kłująco-ssący)

Wytwarzanie substancji znieczulających, po to, utrudnić wykrycie przez żywiciela.

Przystosowanie pasożytów wewnętrznych do pasożytnictwa

Przyssawki, bądź haczyki, które umożliwiają im utrzymanie się w ciele żywiciela.

Skłądanie bardzo dużej ilości jaj, tylko niewielka część przeżywa do wieku rozrodczego.

Często pozbawione są narządów zmysłów, ponieważ nie są one potrzebne wewnątrz żywiciela.

Posiadają ciało pokryte substancjami chroniącymi przed strawieniem i reakcjami odpornościowymi organizmu żywiciela.

Niektóre pasożyty wewnętrzne nie mają układu pokarmowego- pobierają pokarm całą powierzchnią swojego ciała.

Tasiemiec

Obecnie znamy ponad 3 tys. gatunków tasiemców. Wszystkie bez wyjątku żyją kosztem innych organizmów w ich wnętrzach. Tasiemce: -posiadają narządy czepne lub przyssawki - mają długie, płaskie ciało - szyjka bezustannie wytwarza człony - dojrzałe człony mają zarówno męskie, jak i żeńskie narządy rozrodcze, - najstarsze człony zawierają kilkatysięcy jaj. (zwiększa to szanse potomstwa na przeżycie) - nabłonek (oskórek) chroni przed strawieniem, - nie mają otworu gębowego, ani układu pokarmowego, - nie posiadają układu oddechowego, - tasiemiec uzbrojony może mieć ok. 2 m. długości, a nieuzbrojony nawet 10 metrów!

Znaczenie pasożytów:

1. Osłabienie organizmu żywiciela (np. komary i kleszcze odżywiają się krwią, a mszyce spijają soki roślinne zawierające produkty fotosynezy).
2. Pasożyty wewnętrzne zatruwają organizm żywiciela wydalając do niego produkty przemiany materii ( przez to żywiciel jest np. mniej odporny na choroby czy warunki środowiska).
3. Pasożyty przenoszą wiele chorób
4. np. kleszcze przenoszą bakterię, które wywołują boreliozę, komary w niektórych częściach świata, mogą przenosić malarię.
5. Niszczą uprawy roślin człowieka, wywołują choroby u zwierząt hodowlanych.

Dziękuję za uwagę ;)

Słowo "pasożyt" wywodzi się z języka greckiego i brzmi: παράσιτος (parasitos) . W dosłownym tłumaczeniu oznacza: „spożywający przy stole innego”.

Czy pasożyt chce śmierci swojego żywiciela? Oczywiście, że NIE! Ofiara pasożyta jest jego miejscem życia i źródłem pokarmu .Śmierć ofiary byłaby dla pasożyta niekorzystna. Pasożyt pozbawiony źródła pokarmu umiera lub musi szukać nowego gospodarza. To tak, jakbyś chciał zamknięcia restauracji, do której masz darmowe kupony na jedzenie ;).

Badania wykazują, że 80% ludzi w Polsce jest żywicielami przynajmniej jednego robaka pasożytniczego. Co siódmy Polak ma glistę, a co dwunasty – tasiemca. Niepożądani lokatorzy zadomawiają się najczęściej u właścicieli psów i kotów, które nie są poddawane profilaktycznemu odrobaczaniu

Znana wszystkim jemioła jest półpasożytem. Za pomocą ssawek czerpie wodę wraz z solami mineralnymi z roślin, na których rośnie. Przeprowadza fotosyntezę.