Gady klasa 6 copy

Temat:

Gady- kręgowce, które opanowały ląd

Czego dziś się dowiesz?

Budowa gadów.

Środowisko życia.

Gady? Skąd się wzięły?

Rozmnażanie gadów

Przystosowania do życia na lądzie

Gady a płazy?

Znaczenie gadów

Przedstawiciele gadów

Gady w Polsce

12

Dla ciekawskich ;)

Coś dla powtórki ;)

11

Główne zagrożenia i sposoby ochrony

10

GADY to pierwsza grupa zwierząt kręgowych, które w pełni przystosowały się do życiana lądzie.

Gady przez ponad 200 milionów lat były panami lądów, mórz, a przez pewien czas nawet powietrza. Jednak 66 milionów lat temu wyginęły dinozaury i większość przedstawicieli pozostałych grup gadów. Do czasów współczesnych przetrwały wywodzące się od nich ssaki i ptaki oraz kilka grup stosunkowo niewielkich gadów, które obecnie znamy.

Środowisko życia

Gady, podobnie jak płazy, spotkamy na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Są zwierzętami wybitnie ciepłolubnymi, zdolnymi do przeżycia nawet w gorącym pustynnym klimacie. Podobnie jak ryby i płazy należą do zwierząt zmiennocieplnych, dlatego całoroczną aktywność wykazują jedynie w klimacie gorącym. Zaś w umiarkowanym są aktywne tylko przez ciepłą część roku. W okresie zimowym zapadają w stan odrętwienia (sen zimowy), ponieważ temperatura otoczenia staje się zbyt niska, by prawidłowo funkcjonować.

Cechy gadów: - żyją w środowisku lądowym lub wodno-lądowym, - hibernują, - są zmiennocieplne

/zapisz w zeszycie/

Budowa ciała gadów jest typowa dla kręgowca lądowego. Wyróżniamy u nich głowę, tułów i ogon oraz 2 pary kończyn. Te ostatnie znajdują się pod tułowiem, co umożliwia uniesienie ciała ponad powierzchnię ziemi i usprawnia poruszanie się po lądzie. Wyjątek stanowią pełzające na brzuchu węże i nieliczne beznogie jaszczurki. Gady zwykle posiadają zielone lub szare ubarwienie maskujące, które pozwala im unikać ataków ze strony drapieżników oraz ułatwia polowanie. Jaskrawe ubarwienie odstraszające, zwłaszcza węży, ostrzega o ich jadowitości.

Przystosowania do życia na lądzie:

1. Skóra – sucha, zwykle pozbawiona gruczołów. Nieprzepuszcza wody i gazów.
2. Naskórek wytwarza łuski (u jaszczurek i węży) lub tarczki (u żółwi). OCHRONA!!
3. Wszystkie gady oddychają powietrzem atmosferycznym za pomocą płuc.
4. Powieki chronią, oczyszczają i nawilżają oczy.
5. Dobrze rozwinięte narządy zmysłów: wzrok i zmysł chemiczny na języku np. węży.
6. Dobrze umięśnione kończyny- unoszą ciało nad podłożem (z wyjątkiem węży)
7. Pazury- pomagają w poruszaniu, chronią końce palców, pomagają w ataku i obronie.

Przystosowania do życia na lądzie: /zapisz w zeszycie/

Skóra – sucha, zwykle pozbawiona gruczołów. Nieprzepuszcza wody i gazów. Naskórek wytwarza łuski (u jaszczurek i węży) lub tarczki (u żółwi) - OCHRONA!! Płuca - narząd wymiany gazowej. Powieki - chronią, oczyszczają i nawilżają oczy. Dobrze rozwinięte narządy zmysłów Dobrze umięśnione kończyny- unoszą ciało nad podłożem (z wyjątkiem węży) Pazury- pomagają w poruszaniu, chronią końce palców, pomagają w ataku i obronie.

PŁAZY

GADY

VS

Rozmnażanie gadów

Gady w większości przypadków są zwierzętami jajorodnymi. U wszystkich gatunków wystęuje zapłodnienie wewnętrzne. Jaja znoszone są wyłącznie na lądzie, część gadów umieszcza je wykopanych norach i gniazdach. Przed wysychaniem zabezpieczają je specjalne błony i twarde wapienne skorupki. Z jaj wylęgają się młode o budowie wewnętrznej i wyglądzie bardzo przypominającej osobniki dorosłe – w ich rozwoju nie ma więc larwy.

Żółw czerwononogi składa jaja

Rozmnażanie: /zapisz/

- zapłodnienie wewnętrzne, - jaja składane są na lądzie, - młode są podobne do rodziców, - rodzice nie wychowują potomstwa /wyjątek krokodyle/ Błony płodowe: - omocznia /filtr chroniący/ - kosmówka /umożliwia wymianę gazową/ - owodnia /komora wypełniona płynem/

Przedstawiciele gadów

JASZCZURKI zwykle mają kończyny. Niektóre są beznogie – odróżniają się od węży brakiem tarczek na brzuchu.

WĘŻE to gady pozbawione nóg. Poruszają się poprzez wyginanie ciała oraz dzięki tarczkom na brzusznej stronie ciała.

Krokodyle przypominają duże jaszczurki, ale ich ciało pokrywają twarde rogowe tarczki.

Żółwie wyróżniają się ciałem pokrytym pancerzem złożonym z dużych tarcz.

Polska jest krajem, w którym przez część roku panuje zima. Nie jest więc to kraj sprzyjający gadom. Zamieszkuje u nas co najmniej 9 gatunków tych zwierząt: 4 gatunki jaszczurek, 4 gatunki węży (w tym jeden jadowity) i 1 gatunek żółwia.

<---Jaszczurka zwinka to największa z polskich jaszczurek. Spotyka się ją na polanach, łąkach, kamieniach, gdzie wygrzewa się na słońcu

<--- Jaszczurka żyworodna jest jajożyworodna – samica nie składa jaj, lecz dojrzewają one w jej ciele

Padalec jest beznogą jaszczurką. Od węży odróżnia się mniejszą głową i brakiem tarczek na brzuchu

Żmija zygzakowata to jedyny w Polsce wąż jadowity. Wyróżnia się pionowymi źrenicami (pozostałe węże mają źrenice okrągłe). Większość żmij posiada ciemny zygzak na grzbiecie, jednak niektóre żmije są zupełnie czarne i wzór jest u nich niewidoczny

Żółw błotny na lądzie powolny, w wodzie porusza się szybko i zwinnie

Przegląd gadów:

- żółwie / Polska - żółw błotny/ posiadają pancerz - krokodyle / brak w Poslce/ posiadają błonę pławną między palcami - węże /Polska - żmija zygzakowata, wąż Eskulapa, zaskroniec zwyczajny/ - jaszczurki /Polska - jaszczurka zwinka, padalec/

Różnice

Padalec

Zmija zygzakowata

Zaskroniec zwyczajny

+info

+info

+info

Znaczenie gadów w przyrodzie i dla człowieka:

1. Gady odgrywają w przyrodzie ważną rolę. Przede wszystkim wszędzie, gdzie żyją, są drapieżnikami, które ograniczają liczebność innych zwierząt. 2. Stanowią pokarm dla wielu ptaków i ssaków. 3. Niektóre, np. krokodyle, jadowite węże mogą stanowić zagrożenie dla człowieka. 4. Jad węży służy do produkcji leków i kosmetyków. 5. Mięso i jaja żółwia, a także krokodyli i węży w niektórych krajach są skłądnikiem pożywienia dla człowieka. 6. Skóra gadów jest często używana do produkcji toreb, butów i pasków.

10

Główne zagrożenia i sposoby ochrony

Głównym zagrożeniem dla gadów jest człowiek, który często niszczy miejsca zamieszkiwane przez gady, czy chwyta rzadkie gatunki. Niektórzy zabijają gady, ponieważ uznają je za niebezpieczne- w Polsce najczęściej z tego powodu ginie beznoga jaszczurka- padalec, która często mylona jest ze żmiją zygzakowatą.

Jak chronić gady? ------------------> ----> Zachować w niezmiennym stanie zamieszkiwane przez gady obszary

11

A dla powtórki ... ...posłuchaj ---->

12

A dla ciekawskich...

Krokodyl różańcowy żyje w Australii i Azji. Masa jego ciała przekracza 1000 kg. Poluje na lądzie, w rzekach, jeziorach i w morzu na duże zwierzęta, także na ludzi.

Żółw słoniowy z Galapagos osiąga nawet 3 metry długości i może mieć masę ciała do 1000 kg.

Waran z Komodo jest największą jaszczurką na świecie. Osiąga ponad 3 m długości i waży do 90 kg.

Czy wiesz, że? Niektóre jaszczurki posiadają zdolność odrzucania ogona, gdy zostaną zaatakowane. Mogą w ten sposób uratować życie, gdyż napastnik zjada ogon, nie interesując się już uciekającym gadem. Ogon po krótkim czasie odrasta. Ogon jaszczurki może stanowić nawet połowę długości jej ciała. U węży jest on wbrew pozorom krótki i osiąga najwyżej 1/5 długości całego ciała.

Obejrzyj w wolnej chwili :) Klik---->

+info

Dla chętnych.Zapoznaj się z e-podręcznikiem

Dziękuję za uwagę :)