św Aleksy

temat

Legenda o sw. Aleksym

wzór ascezy

Po tej lekcji potrafisz:

1. streścić życie św. Aleksego,
2. określić rodzaj i gatunek omawianego utworu,
3. znaleźć elementy fantastyczne i realistyczne w tekście,
4. znaleźć i opisać archaizmy występujące w tekście,
5. zabrać głos w dyskusji na temat świętości i relacji z bliskimi,
6. zabrać głos w dyskusji na temat tego, na kim i jak się wzorujemy.

Teksty dodatkowe:

Aleksander Gieysztor, Dobrowolne ubóstwo

Kazimiera Iłłakowiczówna, Opowieść małżonki świętego Aleksego

Po tej lekcji znasz nowe wyrazy:

Pod słowami kryją się definicje. Definicje przepisz do zeszytu. Kliknij lupkę, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej.

Legendy hagiograficzne są przykładem realizowania parenezy w średniowieczu. Legendy, choć źródłosłów wskazuje na utwór do czytania (z łac. lego, legere), często były słuchane i powtarzane, lub podziwiane w formie graficznej. Ukazywanie ascezy było popularne, gdyż tę postawę można zaproponować największej części społeczeństwa

asceza

hagiografia

literatura parenetyczna

legenda

to bynajmniej nie jest najlepszy obraz przedstawiający świętego Aleksego. Ale mnie bawi. źródło: http://nasipatroni.pl/

Informacje podstawowe:

• Legenda o św. Aleksym, wydawana też pod tytułem Vita sancti Allexii rikmice.

• Pierwsze wersje Legendy o św. Aleksym powstały prawdopodobnie już w V w. n.e.

• W średniowieczu popularne były zbiory podań o świętych, tzw. żywoty świętych. Najsłynniejszym jest Złota legenda Jakuba de Voragine z ok.1255 roku.

• Polska wersja pochodzi z XV w.

Jaka figura stylistyczna rozpoczyna legendę? Kto jest adresatem pierwszych 10 wersów? Czego życzy sobie postać mówiąca? Po co? Skąd nadawca wie o św. Aleksym? - odpowiedz na te pytania w formie notatki w zeszycie

Początek

Ach, krolu wieliki nasz, Coż Ci dzieją Męszyjasz, Przydaj rozumu k mej rzeczy, Me sierce bostwem obleczy, Raczy mię mych grzechow pozbawić, Bych mogł o twych świętych prawić. Żywot jednego świętego, Coż miłował Boga swego, Cztę w jednych księgach o nim. Kto chce słuchać, ja powiem.

W dziełach literatury średniowiecznej często na początku pojawiały się odezwy do Boga, jedynego Stwórcy. Człowiek (artysta) traktował siebie tylko jako medium. To po części tłumaczy anonimowość wielu tekstów z epoki.

Treść utworu

Zapisz wydarzenia z życia świętego Aleksego w poprawnej kolejności (chronologicznie) w zeszycie.

Treść utworu

Wypisz trzy cuda, jakie zdarzyły się ze względu na świętego Aleksego.

ARCHAIZMY

leksykalne - słowa, które wyszły z użycia

składniowe - przestarzały szyk wyrazów

wierzę w Was, sami znajdziecie

wierzę w Was, znajdziecie sami

fleksyjne - nieużywane dziś końcówki odmiany wyrazów

bych (bym), wstani (wstań), puści (puść)

fonetyczne - inna niż dziś wymowa

słowotwórcze - utworzone przy pomocy już nieużywanych formantów słowotwórczych

ktory le (którykolwiek) formant "le" nie jest już używany jako "kolwiek"

sierce (serce), ji (je), fała (chwała)

Napisz, co o tym sadzisz

1. zapoznaj się z wybranym tekstem dodatkowym do lektury,
2. określ, jakiego wydarzenia z życia Aleksego dotyczy,
3. zastanów się, czy Aleksy uciekał od życia czy do życia?
4. Zapisz odpowiedź wraz z uzasadnieniem. Teza - minimum 3 argumenty - podsumowanie. (z odniesieniem do tekstów).

Aleksander Gieysztor, Dobrowolne ubóstwo

Kazimiera Iłłakowiczówna, Opowieść małżonki świętego Aleksego

Do napisania!

miej z tego notatki!