Os xéneros narrativos

LITERATURA

OS XÉNEROS NARRATIVOS

Os xéneros narrativos

Conto

Novela

Tipos de novela

Personaxes

Espazo e tempo

Narrador

Os xéneros narrativos

Conto

Novela

Tipos de novela

Personaxes

Espazo e tempo

Narrador

Os xéneros narrativos

O xénero narrativo componse de textos que contan unha historia que lles acontece a uns personaxes nun espazo e nun tempo determinados.

Ademáis da fábula e da lenda, os xéneros narrativos máis cultivados son:

1. CONTO ou relato: narración breve, normalmente en prosa, con poucos personaxes e cun argumento sinxelo.
2. NOVELA: narración extensa. Acción situada nun marco espacial e temporal ben definido. Os protagonistas están situados no seu contorno social. Contén unha historia principal e outras secundarias que se relacionan con esta. Recrea un ambiente, unha época.
3. NOVELA CURTA: narración de menor extensión que unha novela e menos desenvolvemento da trama e personaxes, aínda que sen a economía de recursos narrativos propia do conto.
4. MICROCONTO ou MICRORRELATO: narración breve, cunha estrutura simple, personaxes minimamente caracterizados, espazos esquemáticos e condensación temporal.

Espazo

Tempo

Protagonista

Conflito

Antagonista

Resolución

O conto

Conto popular e conto literario

Características

CONTOS LITERARIOS Autor concreto Transmisión escrita. O texto queda fixado sen variacións. Temática: humor, misterio, suspense, policial, amorosa...

CONTOS POPULARES Autor anónimo Transmisión oral. Fíxanse por escrito co paso do tempo. Temática: contos marabillosos, de costumes, de animais etc.

-Brevidade -Tema centrado nunha única historia e nun elemento fundamental. -Rápida caracterización do espazo e do tempo. -Escaso número de personaxes, presentados con trazos esenciais. -Diálogos escasos e breves. -Desenlace sorprendente. -Procura a tensión continua, a intriga.

A novela

Clasificación das novelas (e relatos) en función da temática:

Tipos

Novela de aventuras

Novela histórica

Novela realista

Novela policial

Novela de ciencia-ficción

Novela de terror e misterio

Narrador

O narrador é a voz que conta a acción que levan a cabo os personaxes. Pode adoptar distintas perspectivas:

Narrador en 2ª persoa

Narrador en 1ª persoa

Narrador en 3ª persoa

É un narrador dentro da historia e tamén personaxe.

É un narrador externo, alleo á historia, é dicir, non é personaxe.

O narrador dialoga co lector (ti ou vós) ou desdóbrase e fala consigo mesmo.

-Narrador protagonista: conta acontecementos que lle sucederon a el mesmo. Ten unha visión limitada,só pode contar o que el sabe, o que ve ou o que pensa. -Narrador testemuña: conta sucesos que presenciou, pero dos que non participa. Visión limitada, é un observador, conta o que ve, o que escoita ou o que pensa.

-Narrador omnisciente: sábeo todo acerca dos personaxes (o seu pasado, o seu futuro, os seus pensamentos e sentimentos máis íntimos). -Narrador obxectivo: só conta o que percibe polos sentidos, sen xulgar nin opinar. Actúa como se fose unha cámara cinematográfica.

Personaxes

Podemos clasificar os personaxes segundo diversos aspectos:

Segundo a súa importancia na historia

-PERSONAXES PRINCIPAIS: teñen un papel fundamental na historia e dan orixe ao conflito. Están presentes durante toda a historia, desde o principio ata o remate. -PERSONAXES SECUNDARIOS: a súa importancia é menor e son simples complementos dos principais. Aparecen de forma esporádica.

Segundo a súa natureza

-FICTICIOS:aqueles que non existiron na vida real. -HISTÓRICOS: aqueles que si existiron. -REAIS: actúan como persoas da vida real. -FANTÁSTICOS: aparecen nas narracións fantásticas, son seres que non existen (fadas, bruxas, trasnos...) -SIMBÓLICOS ou alegóricos: representan un valor ou calidade (morte, xustiza...). -AUTOBIOGRÁFICOS: son narradores da súa propia vida.

O espazo

O espazo é o lugar onde suceden os feitos narrados e por onde se moven os personaxes. Corresponde ao entorno social, cultural, relixioso, moral ou económico no que se desenvolven os acontecementos.

O espazo pode corresponder a un lugar real ou a un espazo de ficción, inventado polo autor. Pode ser urbano ou rural, interior ou exterior etc. Ás veces, o espazo ten un valor simbólico, positivo ou negativo.Tamén pode converterse no auténtico protagonista (novelas itinerantes) e determinaro comportamento dos personaxes.

O tempo

Na análise do tempo é preciso diferenciar dous aspectos:

Segundo a orde dos feitos

-Lineal: os feitos preséntanse seguindo unha orde cronolóxica. Con saltos temporais: -in medias res: o relato comeza no medio da acción -cara atrás: salto cara ao pasado dende un punto determinado da historia (flashback ou analepse) -cara adiante: salto cara o futuro, contando por adiantado un suceso posterior (flashfoward ou prolepse)

Tempo externo ou tempo da historia

Época, momento, data na que se sitúa a historia. Pode ser explícito ou deducirse do ambiente, dos personaxes...

Segundo a cantidade de acontecementos

Tempo interno ou tempo do discurso

O ritmo será máis rápido ou máis lento. Por exemplo, cen páxinas para contar o que sucede nunha hora (ritmo lento), tres liñas para contar dez anos (ritmo rápido).

É o tempo que duran os acontecementos narrados. Pode abranguer anos, décadas..., ou reducirse a unhas horas..

Cuestionario

Pregunta 1

As características do conto son: brevidade, temas variados na mesma obra, personaxes diversos e abundantes, diálogos breves, desenlaces sorprendentes e intrigantes ata o final? (marca o que haxa que corrixir, se é o caso)

Un único tema, poucos personaxes

Todo é correcto

Lonxitude variable, sen diálogos

Pregunta 2

¡CORRECTO!

Cantos tipos de novela vimos na unidade?Cales son?

6 De aventuras, policial, histórica, de ciencia-ficción, amorosa, de terror.

4 De aventuras, policial, histórica, realista

6 De aventuras, policial,histórica,de ciencia-ficción,realista, de terror.

Pregunta 3

¡CORRECTO!

Indica a que tipo de narrador pertence a seguinte definición: O narrador conta a historia desde fóra, non é un personaxe e ten un coñecemento absoluto sobre os personaxes (o seu pasado, o seu futuro...)

Narrador en 3ª persoa omnisciente

Narrador en 3ª persoa obxectivo

Narrador en 1ª persoa testemuña

Pregunta 4

¡CORRECTO!

Cando durante o relato dunha historia damos un salto atrás, isto chámase?

Prolepse

Elipse

Analepse

Resultados

¡CORRECTO!

1/4

2/4

3/4

0/4

4/4

0 correctas

2 correctas

3 correctas

1 correcta

4 correctas