IKERKETA

ENERGIA ETA GIZAKIA

- Idoia Gondra -

- Lanaren asmoa eta edukia azaltzeko sarrera. - Gaiaren egituratutako garapena. - Ondorioak eta sintesia garrantzitsuena laburbiltzeko. - Bibliografia eta erreferentziak.

AURKIBIDEA

* Gizakiaren bizitzarako energiaren garrantziaren analisia.* Energia moten sailkapena: berriztagarriak eta berriztaezinak. * Energia berriztagarri baten azterketa eta azalpen zehatza.* Energia elektrikoaren ingurumen-inpaktua.

SARRERA

Ikerketa hau irakurtzen zoazen bitartean gizakiaren bizitzarako energiaren garrantziaren analisia, energia moten sailkapena, eta azterketa konkretu batzuei buruz ikasteko gai izango zara, nik ikerketa guztia egitean ikasi dudan moduan.

Has gaitezen!

Nik gauzak asmo batekin egiten direla uste dut. Lan honen bidez energiari buruz ikastea, ni zertaz naizen gai probatzea eta erreminta hau menderatzen ikastea espero dut.

Lanaren edukia sinplea eta argia da, asmo horrekin antotatu dut eta.

Etengabe, edozein momentutan, hobetzeko gogoak ditut eta espero dut lan hau zuen gogokoa izatea.

ANALISIA

Zergatik da energia gizakiaren bizitzarako hain garrantzitsua?

Edonork darama energia bere barruan, energiak gu beti gogoekin egoteko hornitzen gaitu, edozein gauza egiteko prestatzen gaitu.Konturatu zaitez gure gorputzeko atal batean kolpe bat jasotzen dugunean noiz bait korriente moduko zerbait nabaritzen dugula gure gorputzean, eta hori gure gorputzetik jariatzen ari den energia da. Gaur egun gure espeziea ingurumenaren aldaketari ekin dio, beste espezie inoiz egin duen modu batean. Gizatiarrak, onerako edo txarrerako, planetako energiaren gestoreetan bilakatu gara.

Energia guztiz beharrezkoa da edozein aldaketa gertatzeko. Izaki bizidunen kasuan, bizi mantentzen gaituzten aldaketa guztiak egiteko beharrezkoa da, hau da, bizi funtzioak betetzeko. Gure zelulek energia behar dute bizitzeko, edozein ekintzarako gure gorputzak energia behar du horiek burutzeko.

ENERGIA MOTEN SAILKAPENA

Energia-eolikoa: * haizeak sortutako mugimendua erabili korronte elektrikoa sortzeko.

Eguzki-energia: * termosolarra * fotovoltaikoa * termikoa

Sailkapenetako bat energia-iturriek (hau da, gizakiak energia erauzteko gastatzen dituen baliabide naturalek) berain erabileraren arabera erregeneratzeko duten ahalmenarekin determinatzen da. Horrela...

Biomasa: * biogasa * biodiesela * alkoholak eta abar (egurra eta ahotza).

Energia-geotermikoa: * Lurraren barne-beroa aprobetxatu

BERRIZTAGARRIAK eta BERRIZTAEZINAK

Errekin nuklearrak: * fisioaren bidez * fusioaren bitartez

Energia-hidraulikoa: * emari handiak * jausiak * mareak * tirainak

Berriztaezinak planetan modu limitatu batean agertzen diren eta abiadura handiagoarekin erregeneratu baizik kontsumitzen diren energia-iturriak dira. Azkenean agortuko direnak.

Berriztagarriak beraien erabileran kontsumitzen es diren edo kontsumitzen diren denbora berean erregeneratzen diren energia-iturriak dira.

Erregai fosilak: * gas naturala * petroleoa * ikatza

Marea-energia: * undimotriz * itsasoko termo-energia * itsas korronteak * energia urdina

(Horiz eta gorriz) (Urdinez)

Eguzki-energiaren azterketa eta azalpen zehatza.

Eguzkiak energia hau helio nukleoak sortzeko hidrogeno nukleoen arteko fusio erreakzioen ondorioa da. Lurrazalera heltzen den energia latitude, urtearen sasoia eta hodeien arabera doa, baina 120 W/m2-koa da gutxienez eta 1000 W/m2-ak gainditu ditzake. Beste energia-iturrien laguntza barik gizateria osoaren beharrak asetzeko nahikoa.

Eguzki-energia energia berriztagarri nagusia da.

Lehenik eta behin hurrengo bideo motza ikustera gonbidatzen zaituztet, non eguzki-energiaz ahal den gehien baliatzeko asmoz Einstein proiektu bat euskaraz azaltzen da.

Bi instalazio moten bidez zuzenean aprobetxatzen da:* Sistema fotovoltaikoen bidez: erdieroale-gailuen bidez efektu fotoelektrikoa deritzon zirrarragatik energia elektrikoa eskuratzen dute. Etxean instalatzen dira eta hedadura handietan ere bai, zentral fotovoltaikoak eratuz. * Sistema termikoen bidez: fluido baten berotzearen ondorioz beroa lortzen dute. Energia-batxuko sistemek bero hau zuzenki berokuntzarako erabiltzen dute. Energia-altukoek, eguski-zentral termikoek, ispilu lauak edo konkortuak gehitzen dituzte (hauek eguzki-energia dorre batetik igarotzen den olio berezi batean biltzen dute eta mekanismo desberdinen bidez bero hori transferitzen da ekoizpen elektrikoaren turbinak mugiarezten dituen ur lurruna lortzeko).

https://www.youtube.com/watch?v=JdQXWdm99pM

Energia elektrikoaren ingurumen-inpaktua.

Energia-iturri berriztagarrien zentralak dira energia elektriko benetan garbia ekoizten duten bakarrak :)Ingurumen-inpaktua guztiz positiboa izan dadin!

Energia elektrikoa gure egunero bizitzan ematen den energia bat da eta energia mota hau "energia garbia" dela esaten da, baina bakarrik bere erabilerari dagokionean. Bere ekoizpena eta garraioa gure ingurumenean inpaktu oso negatiboa izan daiteke.

Energia elektrikoa ekoizteko modu ezberdinak daude, hala ere bakoitzak fauna, flora eta batzuetan guri hunkitzen gaituen ingurumen-inpaktu dute.

Zentral termikoek adibidez ikatza, fuela eta gasak erabiltzen dituzte energia ekoizpen prozesuan, eta material hauen errekuntza asko kaltetzen du gure ingurumena.

Baita zentral hidroelektrikoak arrisku bat dira. Hauetan erabiltzen diren urtegiak lurzail handi-handiak betetzen dituzte eta ibai baten ohiko ibilbidea aldatuz floran eta faunan inpaktua eragiten da. Bestalde urtegi horiek bertako biztanleak mugiaraztea eragiten dute eta presa hausteko kasuan itzelezko katrastofea izango zen.

Energia elektrikoa ekoizten duten zentral nuklearrek erradioaktibo-ihesak izan ahal dituzte eta istripu ugari ere bai. Arrisku honen izatea segurtasun asko eskatzen du gertatu ahal diren akatsei aurre egiteko.

NIK ATERATUTAKO ONDORIOAK:

Gure munduari buruz gehiago jakitea beharrezkoa da, eta... Erregai askoren erabilketa txarra dela jakin arren oraindik ere beste herrialde batzuk ustiatzen dira konponbidean (energia berriztagarrietan) zentratu barik? Oraindik gehiago ikasi eta lan egin behar da daukagun baliabide onen benetako balioa aprobetxatzeko.

Lehenengo eta behin, nik niri lan hau egitea oso ondo etorri zaidala jakinarazi nahi dut. Asko ikasi dut eta benetan eskerdun nago. Honen ondoren, nire sintesi nagusia guk gure munduan gertatzen diren aldaketen errudun ere garela da, onerako edo txarrerako. Benetan harrigarria iruditu zait gure esku dagoen energiaren kontrola.

BIBLIOGRAFIA

ESKERRIK ASKO!

* SALAMANCA, Johan Sebastian. Importancia de la Energía para El Ser Humano, 2015, Prezi: http://prezi.com/6ia1ughiak66/?utm_campaign=share&utm_medium=copy&rc=ex0share * http://www.educa.madrid.org/web/ies.alonsoquijano.alcala/carpeta5/carpetas/quienes/departamentos/ccnn/CCNN-1-2-ESO/2eso/2ESO-12-13/Bloque-II/Tema-3-Energia-nuestra-vida/Tema-3-Energia-nuestra-vida.html * ESCOBAR, Camiela. La Electricidad y su impacto ambiental, 2014, Prezi: http://prezi.com/x6wlsk9ourfv/?utm_campaign=share&utm_medium=copy&rc=ex0share * https://descubrelaenergia.fundaciondescubre.es/las-fuentes/clasificacion/

- Idoia.